“We hebben een belastingsysteem opgetuigd waarin er altijd nieuwe wegen te vinden zijn om zo min mogelijk belasting te betalen”, stelt Renske Leijten, Tweede Kamerlid en verantwoordelijk voor onder andere de portefeuille Financiën bij SP, in gesprek met Nextens. “Internationaal gaan we daar prat op en Nederland wordt dan ook een belastingparadijs genoemd. En wij adverteren ermee. We halen er zelfs bedrijven op binnen.”
Geitenpaadjes
“Wat mij zo stoort is dat, als je gewoon werkt bij een werkgever, je geen keuze hebt om via allemaal geitenpaadjes belasting te ontwijken. Je betaalt gewoon je belastingen en je premies. Ons belastingmoraal is ook zo hoog, omdat het allemaal automatisch gaat. Maar zodra je groot geld hebt of een bedrijf met forse winsten, dan kan je zo veel mogelijk inzetten om zo min mogelijk te betalen. Het schept banen op de Amsterdamse Zuidas en bij belastingadviseurs.”
Verlengstuk van bedrijven
“De politieke meerderheid is vergeten dat wij geen verlengstuk zijn van bedrijven of industrieën, maar dat we er zijn voor het algemene belang. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB). De NOB zit aan tafel bij het schrijven van de wetten. Zij adviseert over wetgeving, schrijft mee met de wetgeving en mag, als de wet klaarligt, in een consultatie zeggen wat ze ervan vindt. En als het dan in de Tweede Kamer besproken wordt, dan heeft de NOB ook de VVD en CDA nog die haar belangen behartigt. Je ziet dat de belangen van grote bedrijven voorop staan en die worden ook weer bediend door belastingadviseurs. Het verdienmodel om zo min mogelijk belasting te betalen wordt enorm gelegaliseerd door ons als wetgevingsmachine. Dat stuit mij tegen de borst.”
Chantage
“De dividendbelasting is exemplarisch voor de manier waarop het kabinet samenspant met het grootbedrijf. Vorig jaar werd gezegd dat het bewijs, waarom de afschaffing van de dividendbelasting nodig is, niet helemaal boven water was. Gaandeweg is het verhaal van het vestigingsklimaat ontstaan. Wetenschappelijk schiet iedereen hier gaten in. Er zijn geen bewijzen voor de effecten op het vestigingsklimaat en de onderzoeken die er zijn geven wetenschappelijk aan dat het flauwekul is. Maar toch: het kabinet houdt voet bij stuk. De redenering dat het afschaffen van de dividendbelasting bedrijven, met een structuur waarbij ze in twee landen zitten, over de streep kan trekken is een chantageargument. Want waar houdt het dan op? Moeten we de winstbelasting dan ook maar afschaffen?”
Geen argument
“Bovendien”, vervolgt Leijten. “De dividendbelasting is helemaal geen argument voor een bedrijf om zich hier wel of niet te vestigen. De aandeelhouders maken zich veel drukker over het feit of Unilever na de verhuizing nog wel op de Londen Stock Exchange kan blijven. Zij willen daar verhandeld blijven, maar de Londen Stock Exchange heeft als regel dat je dan daadwerkelijke activiteiten en aanwezigheid in het land moet hebben. Dit geldt in Nederland niet. Als je bij AEX verhandeld wordt, mag je ook volledig in Italië gevestigd zijn. Dat de dividendbelasting geen doorslaggevende rol speelt blijkt nu ook, want Unilever heeft zijn plannen om naar Nederland te verhuizen geschrapt. De parlementaire strijd gaat wat mij betreft nu plaatsvinden.”
Wet Bronbelasting
De SP’er is wel positief over de overige aspecten van de Wet Bronbelasting. “De rentes, royalty’s en dividenden die aan belastingparadijzen worden doorgesluisd, gaan belast worden. Dat betekent dat we minder een fiscale draaischijf van de wereld worden. Dit plan zal geen cent opleveren en de bedrijven die deze constructie hebben stappen gewoon over naar een andere jurisdictie, maar Nederland is dan in ieder geval in mindere mate een belastingparadijs.”
Zweden: transparant belastingmoraal
Volgens de SP’er heeft vooral het bedrijfsleven en de hogere inkomens een slecht belastingmoraal. “Het zou interessant zijn om eens te kijken naar een land zoals Zweden, waar ze een transparant belastingmoraal hebben. Er zijn daar zelfs stickers voor op de auto met de tekst: proud to be a taxpayer. Je kan daar op de website van de Belastingdienst zien wat je aan belasting hebt betaald en waar het naartoe is gegaan. Daardoor zie je hoeveel van jouw geld er naar jeugdzorg is gegaan bijvoorbeeld. Op het moment dat je inzichtelijk maakt voor mensen waar het geld terecht komt, zal de belastingmoraal verbeteren.”
