De Belastingdienst kampt met ernstige personeelstekorten, vooral op de afdeling invordering. De Algemene Rekenkamer onthulde dat deze tekorten de capaciteit om deurwaarders in te schakelen vrijwel nihil maken. Dit gebrek aan personeel heeft geleid tot een stilstand in dwanginvorderingen vorig jaar, na al jaren op een laag pitje te hebben gestaan.
Impact aanzienlijk
Interne documenten onthullen dat de fiscus ernstig bezorgd is over deze situatie, volgens het recent verschenen rapport “Focus op coronabelastingschulden” van de Rekenkamer. Het rapport meldt dat de impact van deze capaciteitstekorten op belasting- en toeslagopbrengsten aanzienlijk kan zijn, hoewel de exacte omvang niet is gespecificeerd.
Hoewel de Belastingdienst nog steeds aanmaningen verstuurt, is er vrijwel geen capaciteit meer voor het inschakelen van deurwaarders in latere fasen. Pas vanaf november worden deurwaarders mondjesmaat ingezet, voornamelijk bij MKB-bedrijven met aanzienlijke belastingschulden.
Uitvoering van dwangmaatregelen
Het gebrek aan handhaving kan de schade verergeren. Hoewel het kabinet vorig jaar schatte dat €2,5 miljard aan coronaschulden mogelijk niet zou worden terugbetaald, waarschuwt de Rekenkamer dat dit bedrag kan stijgen als de Belastingdienst niet optreedt. Sommige bedrijven hebben nog helemaal niets afgelost en hebben gezamenlijk al een schuld van €2,9 miljard.
Demissionair staatssecretaris Marnix van Rij heeft de Tweede Kamer slechts beperkt geïnformeerd over deze kwestie, aldus de Rekenkamer. Hoewel capaciteitsgebrek en de negatieve impact op toezichtniveaus zijn erkend, heeft de daadwerkelijke uitvoering van dwangmaatregelen ernstig te lijden onder deze tekorten.
Nog schrijnender
De omvang van het probleem blijkt nog schrijnender te zijn dan eerder gedacht. De betrokken afdeling van de Belastingdienst heeft een tekort van 1000 fte’s, waarvan 400 gerelateerd zijn aan coronaschulden. Dit betekent dat er aanzienlijk minder personeel beschikbaar is dan nodig. De afdeling geeft voorrang aan het afhandelen van bezwaren en beroepen, waardoor er bijna geen personeel overblijft voor deurwaardersinzet.
Door het gebrek aan dwangmaatregelen neemt het risico toe dat ondernemers verder in de schulden raken. Als belastingschulden onbetaald blijven en de Belastingdienst niet ingrijpt, zal het totale bedrag aan openstaande schulden blijven toenemen.
Betalingsachterstanden
De problemen met invordering hebben voornamelijk betrekking op coronaschulden, hoewel ze in principe alle belastingen raken. In de coronatijd konden bedrijven uitstel aanvragen voor onder andere vennootschapsbelasting, btw en loonbelasting. Hoewel de regeling was bedoeld voor bedrijven die gedwongen waren om tijdens de lockdowns te sluiten, kregen bijna alle aanvragers uitstel, waardoor een schuld van €40 miljard ontstond. Van dat bedrag staat nog steeds €14 miljard open (per 1 januari). Bedrijven hebben zeven jaar de tijd om te betalen en kunnen gebruik maken van een soort pauzeregeling, maar €5,7 miljard van de schuld zit bij bedrijven met betalingsachterstanden.
