Ondernemers doen met toenemende mate een beroep op een nieuwe wet om aan een dreigend faillissement te ontsnappen, nu de Belastingdienst aandringt op de aflossing van schulden die tijdens de coronacrisis zijn ontstaan. Deze ontwikkeling komt naar voren uit gegevens verstrekt door zowel de Raad voor de rechtspraak als faillissementsadvocaten. De betreffende wet, bekend onder de afkorting WHOA, heeft tot doel om te voorkomen dat schuldeisers obstakels opwerpen tegen een voorgestelde afbetalingsregeling en de mogelijkheid om een faillissementsaanvraag in te dienen.
Meer faillissementen
Het groeiend aantal WHOA-procedures geeft aanwijzingen dat veel ondernemingen worstelen met het terugbetalen van hun schulden die zijn ontstaan als gevolg van de coronacrisis. Eerder werd al aangetoond dat talloze bedrijven die geconfronteerd worden met stijgende rentelasten, loonkosten en inkoopuitgaven, nog geen enkele aflossing hebben verricht op hun belastingschuld die gedurende de pandemieperiode is ontstaan. Daarnaast blijkt uit gegevens van het CBS dat het aantal faillissementen in de eerste helft van dit jaar aanzienlijk hoger ligt dan in dezelfde periode vorig jaar.
Aanzienlijke stijging
In 2022 startten 111 ondernemingen een WHOA-procedure, terwijl in de eerste zeven maanden van dit jaar al 116 bedrijven deze weg insloegen. Pieter Christiaan van Prooijen, werkzaam bij Hermes Advisory en gespecialiseerd in zakelijk advies bij geschillen, meldt een toename van activiteit op hun kantoor. Momenteel behandelen ze elf bedrijven, waaronder een staalbedrijf, een kledingproducent en een maakindustrie-onderneming, die via deze route een schuldregeling proberen te treffen. De koopjesketen Big Bazar is eveneens van plan een WHOA-procedure te starten.
Van Prooijen verwacht deze maand een aanzienlijke stijging in het aantal WHOA-gevallen. Dit wordt veroorzaakt door het naderende einde van een speciale regeling van de Belastingdienst op 1 oktober. Tot die datum aanvaardt de Belastingdienst eenzelfde percentage van de schuld als andere crediteuren bij een akkoord voor sanering van bedrijfsschulden, terwijl dit normaalgesproken het dubbele bedraagt.
Kwaliteitskeurmerk
Onder de nieuwe wetgeving lijkt de Belastingdienst meer bereid te zijn om medewerking te verlenen aan het voorkomen van faillissementen. Volgens Van Prooijen beschouwt de Belastingdienst de WHOA als een soort kwaliteitskeurmerk met gerechtelijke toetsing, waardoor ze er zeker van zijn dat de procedure correct is gevolgd.
Advocaat Wim Vondenhoff uit Heerlen deelt een ervaring waarbij hij namens een cliënt herhaaldelijk een schuldregelingsvoorstel indiende bij de Belastingdienst, wat aanvankelijk werd afgewezen. Pas toen Vondenhoff een nieuw voorstel formuleerde binnen het kader van een WHOA-procedure, stemde de Belastingdienst ermee in om de zaak welwillend te bekijken.
Geen verrassing
Henri Bentfort van Valkenburg, werkzaam bij Insolad, de vereniging van insolventierecht-advocaten, vindt de opwaartse trend niet verrassend. Hij wijst erop dat de verplichting om belastingschulden die tijdens de coronapandemie zijn ontstaan af te lossen, de financiële problemen voor ondernemers vergroot. Deze trend wordt bevestigd door Atradius, een kredietverzekeraar, die meldt dat het aantal faillissementen in Nederland sneller stijgt dan in andere EU-landen.
De WHOA trad in werking op 1 januari 2021. In het eerste jaar werd de wet 181 keer toegepast, terwijl dit aantal in 2022 daalde naar 111 vanwege een beperkt aantal faillissementen. Dit jaar is er echter een opleving, mede door belastingschulden. Onder andere Sportschoolketen Sportcity, scheepsbouwer IHC, Steinhoff (een Zuid-Afrikaanse woonwinkel naar Nederlands recht), en voetbalclubs ADO Den Haag en VVV Venlo hebben een beroep gedaan op de WHOA.
Hoge kosten
De WHOA biedt levensvatbare bedrijven de mogelijkheid om een overweldigende schuldenlast te herstructureren voorafgaand aan een faillissement. Indien schuldeisers die tweederde van de totale schuld bezitten instemmen met het plan, kan de rechter de overige crediteuren dwingen om deel te nemen. Betrokken partijen kunnen hierbij kiezen voor anonimiteit om de zaak discreet af te handelen.
Advocaat Vondenhoff benadrukt dat de WHOA flexibiliteit biedt: “Verschillende categorieën schuldeisers mogen anders behandeld worden.” Dit stelt ondernemers in staat om bijvoorbeeld financierders minder of later te betalen dan leveranciers. Dit zorgt ervoor dat het bedrijf voldoende voorraad behoudt.
Schuldeisers profiteren doordat er geen faillissement plaatsvindt. De betalingsregeling wordt niet gebaseerd op de executiewaarde, maar op de hogere reorganisatiewaarde. Hierdoor ontvangen zij een hogere uitkering.
Niettemin is de WHOA-procedure niet geschikt voor alle ondernemers. Bij eenvoudige zaken met weinig crediteuren kunnen de kosten snel oplopen tot €30.000. Volgens Vondenhoff is deze procedure niet zinvol voor schulden onder een ton. Bedrijfseconoom Van Prooijen acht de WHOA vooral interessant voor grotere mkb-bedrijven met schulden boven €1 miljoen.
Meer financiële controle?
