Niet iedereen is even blij met het plan van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om zzp’ers collectief afspraken te maken over een minimum-uurtarief. De uitzondering op het kartelverbod roept vragen op over hoe en wie dit vorm moet gaan geven. Dit komt allemaal na de door het kabinet aangekondigde maatregel van een wettelijk minimumtarief voor zzp’ers van €16 per uur.
Te gek voor woorden
Jacques van den Broek, topman van Randstad, ziet weinig in het plan van de ACM. Er blijft weinig over van die zestien euro als daar de premies ziektekosten, arbeidsongeschiktheid en pensioen ook nog van af moeten. Daar kun je niet van leven zegt Van den Broek. Daarnaast vindt hij dat het niet aan de ACM is om zzp’ers te beschermen of te zorgen dat de sociale-zekerheidspotjes gevuld blijven. Dat moeten de overheid, bedrijfsleven en de vakbonden doen, schrijft het FD.
Dat €16 per uur te weinig is om een fatsoenlijke boterham mee te verdienen is Marjan van Noort van FNV Zelfstandigen eens met Van der Broek. Maar zij is wel meer te spreken over maatregel. Het is volgens haar een eerste stap in de goede richting om iets te regelen voor bijvoorbeeld pakketbezorgers en schoonmakers. Daarnaast biedt de leidraad van de ACM ook mogelijkheden voor zzp’ers met hogere tarieven, zoals architecten, journalisten, omroepmedewerkers en tolken.
Dat is volgens voorzitter Maarten Post van ZZP Nederland juist een slecht idee. Echte ondernemers kunnen al meer vragen of willen soms juist met een lagere prijs toekomstige opdrachten veilig stellen. ‘Schijnzelfstandigheid bestrijd je niet door het te gedogen. Dit is te gek voor woorden.’
Risico’s en het Europees recht
Via welke platforms opdrachtgevers en opdrachtnemers moeten gaan onderhandelen weet hoogleraar Arbeidsmarkt, Ton Wilthagen ook niet. Het ACM-plan is wat hem betreft nog erg abstract. Of het kan werken in de markt betwijfelt hij. Er bestaat een grote kans dat een minimumtarief het maximum wordt. ‘Met het minimumloon bestaat dat risico niet, dankzij de cao.’
Bovendien legt de ACM het begrip ‘zelfstandige’ veel ruimer uit dan het Europese Hof van Justitie. Dus een beetje een creatieve ondernemer kan onder de collectieve afspraken uit met een beroep op het EU-recht op vrij dienstenverkeer, legt Johan Zwemmer, advocaat bij Stibbe uit.
Begin juli heeft het Hof in een Duitse zaak juist bepaald dat de wetgever met minimumtarieven voor zzp-architecten het vrije verkeer mag beperken, zolang dat een dwingend algemeen belang dient, niet discrimineert naar nationaliteit, en proportioneel is. ‘Voorkomen dat mensen onder de armoedegrens vallen, houdbaarheid van het sociale stelsel of kwaliteit van gebouwen zijn een dwingend belang. Dat is veel houdbaarder dan wat het kabinet en de ACM nu doen. En je zakt niet weg in het moeras van wie al of niet een echte zzp’er is en dus zou mogen onderhandelen.’, aldus het FD.
