De Belastingdienst heeft zich toch schuldig gemaakt aan etnisch profileren. Dat blijkt nu uit onderzoek van van Trouw en RTL Nieuws. Mede op basis van een dubbele nationaliteit werden mensen geselecteerd voor extra controle. Dit gebeurde tussen 2012 en 2015 erkent de fiscus nu tegenover Trouw en RTL Nieuws.
Vijf criteria voor extra controle
Het gaat volgens de Belastingdienst zelf om ruim 11.000 mensen die op die manier extra controle kregen. De zogeheten selectieregel zat ingebouwd in de systemen die aangiftes voor controle selecteerde als werd voldaan aan vijf criteria. De tweede nationaliteit was er daar één van. De overige vier wil de fiscus niet delen. Wel is duidelijk dat iemand die aan alle vier overige criteria voldeed en geen tweede nationaliteit had, geen extra controle kreeg.
Al een jaar geleden werden er vragen gesteld over of de fiscus gebruik maakt van gegevens over iemands nationaliteit de controle. Toen kwamen ook Trouw en RTL Nieuws erachter dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoek doet naar het bezit en gebruik van gegevens over de tweede nationaliteit van mensen door de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. De kersverse staatssecretaris van Huffelen liet recentelijk nog weten het profileren sterk af te keuren en maatregelen te zullen nemen als er toch sprake van zou zijn, dat schrijft Trouw.
Opstelling selectieregels
Het is een pijnlijke onthulling nadat duidelijk werd dat Toeslagen onterecht bij ouders met veelal een tweede nationaliteit de kinderopvang stopzette en terugvorderde. Waarom er op een tweede nationaliteit werd geselecteerd is nog onduidelijk. Volgens een woordvoerder van staatssecretaris Vijlbrief van financiën worden de selectieregels opgesteld aan de hand van ‘kennis en expertise’ van ambtenaren. Maar ook kunnen ervaringen uit voorgaande jaren een rol spelen.
Dat het onderzoek van de AP zo lang op zich laat wachten komt doordat er telkens nieuwe informatie opduikt bij de Belastingdienst. Afgetreden staatssecretaris Menno Snel gaf juli vorig jaar al de opdracht de systemen door te lichten op het gebruik van een tweede nationaliteit. Er werd niets aangetroffen en ook nu zegt Financiën geen aanwijzing te hebben.
Bewaarde gegevens
In de Basis Registratie Personen (BRP), waar de fiscus zijn gegevens uit krijgt, wordt sinds 2015 geen tweede nationaliteit meer bijgehouden. Trouw en RTL Nieuws ontdekten vorig jaar dat de afdeling Toeslagen de gegevens over de tweede nationaliteit had bewaard. Dit zou niet zijn gebeurd bij andere onderdelen van de Belastingdienst, aldus de woordvoerder.
Echter spreken Kamerbrieven van de vorige staatssecretaris van financiën, Menno Snel, en van de huidige bewindslieden Vijlbrief (Belastingdienst) en Van Huffelen (Toeslagen) elkaar tegen op dit punt. Vorige week is wederom inzage geëist door de Tweede Kamer. Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Renske Leijten (SP) eisen volledige opheldering. Het ministerie heeft laten weten aankomende week opheldering te zullen geven in een Kamerbrief, aldus Trouw.
