De regering bestudeert alternatieven voor de meeste regelingen uit het toeslagensysteem. De alternatieven hebben onder meer betrekking op de kinderopvang, zorg en de kinderbijslag. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding is het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Toeslagen.
Systeem zorgt voor extra onzekerheid
De IBO-werkgroep concludeerde dat het huidige stelsel te complex is. De voorschoten resulteren te vaak in terugvorderingen en nabetalingen. Dat raakt met name kwetsbare mensen, die al onder grote druk staan door stress of ingrijpende levengebeurtenissen. “Het is pijnlijk dat een systeem dat huishoudens financieel moet steunen, extra financiële onzekerheid toevoegt,” aldus Van Huffelen.
De regering neemt een aantal maatregelen op korte termijn. Er wordt bijvoorbeeld extra geïnvesteerd in de dienstverlening. Door een uitbreiding van de hardheidsclausule kan er iets gedaan worden voor meer mensen die benadeeld werden door de toeslagenregels. De regels voor partnerschap worden vereenvoudigd. Deze verbeteringen worden onderdeel van het pakket Belastingplan 2021, dat op Prinsjesdag wordt gepresenteerd.
Wenkend perspectief voor de lange termijn
Voor de langere termijn werkt de regering aan een volledige hervorming van het toeslagensysteem. De contouren worden omschreven als een wenkend perspectief. Eenvoud, zekerheid en voorspelbaarheid vormen de basis. Tegelijkertijd is er minder ruimte voor maatwerk. “Een systeem met meer zekerheid is minder goed in staat om ondersteuning te bieden bij actuele inkomensveranderingen,” schrijft staatssecretaris Van Huffelen.
Publiek gefinancierde kinderopvang
De plannen moeten nog worden uitgewerkt, maar er wordt onder meer gedacht aan een publiek gefinancierde kinderopvang als alternatief voor de kinderopvangtoeslag. De suggestie werd gedaan door de IBO-werkgroep. “Hierbij zal ook gekeken worden naar passende financieringsvormen zoals een vorm waarin betaling aan kinderopvangorganisaties plaatsvindt in plaats van via ouders,” aldus Van Huffelen.
Regelingen gecombineerd tot basisbehoeftentoeslag
De regering overweegt ook alternatieven voor het kindgebonden budget, waaronder een samenvoeging met de kinderbijslag. Door de combinatie is er nog maar sprake van één regeling door één uitvoerder. Gezinnen kunnen mogelijk ook ondersteuning krijgen door hervormingen van het belastingsysteem. In dat kader wordt nagedacht over de samenvoeging van alle toeslagen tot een soort basisbehoeftentoeslag.
De regering bekijkt daarnaast de mogelijkheid om het minimumloon en gekoppelde uitkeringen te verhogen, als gedeeltelijk alternatief voor de inkomensherverdeling via toeslagen. Van Huffelen noemt specifiek de zorgtoeslag, die op die manier gericht kan worden toegekend aan een kleinere groep mensen. Nu krijgen nog 4,7 miljoen huishoudens inkomensondersteuning via de zorgtoeslag.
