Een reputatie van financiële deskundigheid bezorgt de accountant vaak een mooie plek in de bestuurskamer van een grote onderneming. Zij weten tenslotte als geen ander hoe je een financieel schandaal kan voorkomen, denken veel commissarissen. Maar iets meer wantrouwen is op zijn plaats. Juist accountants blijken vaker in de fout te gaan bij het rapporteren van financiële cijfers. Zeker als ze bovengemiddeld verdienen, dat schrijft het FD.
Dit blijkt uit een wetenschappelijke studie van drie Amerikaanse hoogleraren, die is gepubliceerd in het novembernummer van The Accounting Review. Zij hebben bij ruim 3000 beursgenoteerde bedrijven in de VS gedurende een periode van tien jaar onderzocht of een accountant in het bestuur de gerapporteerde cijfers beter of slechter maakt.
Dark Side
Zij komen in de studie – ‘Do Auditors Recognize the Potential Dark Side of Executives’ Accountanting Competence’ – tot de conclusie dat een accountant als chief executive officer of chief financial officer ‘een tweesnijdend zwaard’ is. Het klopt dat accountants beter weten hoe het hoort bij het opstellen van financiële cijfers. Maar als ze de cijfers willen manipuleren, komt die kennis net zo goed van pas.
Het risico zit volgens de onderzoekers vooral in de combinatie van een accountant in het bestuur en andere frauderisico’s, zoals verkeerde beloningsprikkels. Of, zoals de onderzoekers het formuleren: ‘De duistere zijde van de accountantsdeskundigheid komt tevoorschijn wanneer er meer prestatiegerichte beloningsprikkels zijn.’
30% meer fouten
Daarom hebben de onderzoekers eerst vastgesteld bij welke bedrijven de bestuurders bovengemiddeld betaald kregen. Als er bij die groep bedrijven geen accountant in het bestuur zit, bevatten de gepubliceerde cijfers 4% meer fouten. Zit er wel een accountant in het bestuur, dan ligt het aantal fouten 30% boven het gemiddelde.
De onderzoekers spreken in dit verband over de ‘downside’ van de accountants-expertise. ‘De bestuurder kan zijn deskundigheid gebruiken om fouten beter te verbergen, of aanpassingen vooruit te schuiven wanneer de externe accountant fouten vaststelt’, aldus het FD.
