De slogan die de Belastingdienst gebruikte tussen 1993 en 2019 blijkt niet (meer) te kloppen. Uit onderzoek blijkt dat belasting heffen wel degelijker leuker kan worden gemaakt. Wanneer zowel bij het beleid als in de uitvoering meer wordt gekeken naar gedragseconomische inzichten kan het belastingmoraal worden verbeterd.
Aversie voor verlies
Dat beweren zes medewerkers van het ministerie van Financiën en de Belastingdienst in een artikel in het economenvakblad ESB. Mensen vinden het bijvoorbeeld erger om iets te verliezen dan iets niet te krijgen. Zo blijkt uit Amerikaans en Zweeds onderzoek dat belastingbetalers die een kleine aanslag verwachten meer aftrekposten opvoeren dan mensen die een kleine teruggave tegemoet zien.
Deze zogenaamde verlies-aversie zou de haat voor de erfbelasting kunnen verklaren, stellen de ambtenaren. Daarbij draagt men na het ontvangen van een erfenis een deel af. In plaats van dat de belasting al direct wordt ingehouden zoals bij loonbelasting, schrijft het FD.
Advies
Het advies van de schrijvers van het artikel luidt dan ook: richt de belastingen zo in dat mensen vooral iets terugkrijgen en niet hoeven bij te betalen. Bovendien zou blijken dat transparantie over hoeveel belasting anderen afdragen kan helpen. Als men ziet dat de druk eerlijk is verdeeld neemt de bereidheid om te betalen toe, aldus de auteurs.
Daarnaast hebben mensen graag de touwtjes in eigen handen. Men wil controle over alles wat invloed heeft op hun leven en dat is voor belastingen niet anders. Zo blijkt uit experimenten dat mensen die voorkeuren mogen opgeven over waar het belastinggeld naartoe gaat, zich beter aan de regels houden. Een bedankje heeft overigens ook een positief effect en leidt tot beter ingevulde aangiften, aldus het FD.
