“De beste staatssecretaris van Financiën is een staatssecretaris die geen wijzigingen aanbrengt in het belastingplan”, dat stelt Wilbert Nieuwenhuizen, belastingadviseur en eigenaar van btw-adviseurs.nl. Er zitten echter wél de nodige veranderingen in de pijplijn voor Prinsjesdag. We spreken Nieuwenhuizen over deze wijzigingen en over zijn wensen voor het koffertje. De dag na Prinsjesdag zullen we Nieuwenhuizen wederom ontmoeten tijdens een webinar over de daadwerkelijke inhoud van het Belastingplan.
Wat verwacht u dat er in het koffertje zit?
“Ik verwacht dat het lage btw-tarief wordt verhoogd naar 9 procent. Daar zit een verhaal achter. Eigenlijk wil men namelijk helemaal van het lage btw-tarief af. Ik verwacht dat de komende wijziging een eerste stap is naar een uniform belastingtarief. Ze zullen nu eerst van 6 naar 9 gaan, dan van 9 naar 12, van 12 naar 15 en dan van 15 naar 21 procent. Zo wordt het geleidelijk aan verhoogd. Ik denk dat hier nog wel de nodige ophef over ontstaat, want dit zal ook effect hebben op de koopkracht. Ook zal het inflatie teweeg gaan brengen.”
Wat is de reden van de verhoging?
“Enerzijds roept men dat het hebben van verschillende btw-tarieven ingewikkeld is. Met twee tarieven krijg je namelijk allemaal afbakeningsvraagstukken. Wat valt er onder het lage btw-tarief? Ik doe daar ook aan mee, want ik procedeer veel over het lage btw-tarief en of het wel of niet van toepassing is.”
“Anderzijds is het gewoon ordinair belasting binnenhalen. Het zijn namelijk enorme bedragen die ermee gepaard gaan. 3 procent verschil levert ongeveer 2,6 miljard euro op jaarbasis op. Dat past weer binnen het kader van het belasten van consumptie in plaats van arbeid, zodat onze concurrentiepositie beter wordt.”
Wat vindt u hiervan?
“Ik vind dit een hele verstandige denkwijze. Mijn verwachting is wel dat er ophef komt over de koopkracht. De belasting voor arbeid zal namelijk niet evenredig naar beneden gebracht worden.”
“Een ander gevolg is dat de gezondheidszorg duurder gaat worden. Nu zit er nog een laag btw-tarief op allerlei geneesmiddelen en die tarieven gaan omhoog. Dit is niet aftrekbaar. Daar zal je ook nog een hoop over gaan horen.”
Wijziging sportvrijstelling
“Ook is aangekondigd dat de sportvrijstelling ook van toepassing wordt verklaard op niet-verenigingen. Een maatregel die deels wordt veroorzaakt door uitspraken van het Hof van Justitie, maar ook wordt ingegeven door sportverenigingen die btw-besparende structuren opzochten met exploitatie-stichtingen. Een maatregel die dus terecht is. Maar ook hier zijn weer onbedoelde verliezers; de gemeenten. Men ziet wel in dat gemeenten een financieel nadeel zullen leiden met deze wijziging en het voorstel zal daarom ook compensaties voor gemeenten met zich meebrengen, maar het is de vraag of dat voldoende is. Liever had ik gezien dat gemeenten op de oude manier door konden gaan.”
Nieuwe kleine ondernemersregeling
“In het koffertje zit mogelijk tevens een nieuwe kleine ondernemersregeling. De oude wordt afgeschaft en er komt een omzetgerelateerde vrijstelling voor omzetbelasting voor in de plaats; de OVOB.”
“De kleine ondernemersregeling is een regeling waarbij je, als je in een jaar minder dan 1.883 euro aan btw hoeft te betalen, een belastingvermindering kan krijgen of helemaal geen btw hoeft te betalen. Deze regeling is ingewikkeld en niet helemaal conform de Europese richtlijn. Deze wordt nu in lijn gebracht met de Europese wetgeving.”
“De echte reden voor deze wijziging is wellicht de zonnepanelen-problematiek. In 2013 deed het Hof van Justitie een uitspraak dat een particulier met zonnepanelen op zijn dak ook ondernemer is. En omdat hij ondernemer is, kan hij zijn voorbelasting terugvragen. Maar ondernemers zijn ook btw verschuldigd. Alleen kan de zonnepanelen-bezitter momenteel gebruik maken van de kleine ondernemersregeling. Kortom: je bent niets verschuldigd, maar je hebt wel recht op teruggaaf.”
“In de nieuwe richtlijnconforme kleine ondernemersregeling kan dat niet meer. Of je bent kleine ondernemer, wat betekent dat je geen aftrekrecht hebt én geen btw hoeft af te dragen. Of je doet helemaal in de btw mee.”
Bent u het hiermee eens?
“Ja. Stimuleren van duurzaamheid is goed, maar dat doe je niet in de btw. De huidige regeling brengt veel administratieve lasten met zich mee; voor de particulier, maar ook voor de Belastingdienst. En de Belastingdienst kan het administratief toch al moeilijk aan.
Wat zou u in het koffertje stoppen als u het voor het zeggen had?
Herzieningsregeling
“Iets waar ik al jaren problemen mee heb, is de herzieningsregeling voor btw. Bij aanschaf van goederen wordt ingeschat voor welk gedeelte deze gebruikt wordt voor belaste omzet. Later moet dan bekeken worden of de inschatting nog steeds klopt. Als dit niet zo is, moet de aftrek herzien worden. Dan moet op de aangifte een extra btw-bedrag opgenomen worden of worden afgetrokken. Dit is een belangrijke regeling die niet geregeld is in de wet, maar in een uitvoeringsbeschikking. Dit vind ik niet kloppen.”
“Daarnaast is deze regelgeving ook niet richtlijnconform. De regelgeving in de richtlijn gaat namelijk niet uit van het eerste jaar en dan een herzieningsperiode van 9 jaar, maar die gaat uit van 10 herzieningsjaren. Dat verschil mag wel eens gerepareerd worden.”
Pre pro rata
“Ook de ‘pre-pro rata’ zou ik wettelijk geregeld willen zien. Op grond van Europese jurisprudentie kan de btw die toe te rekenen is aan handelingen die buiten de btw vallen, niet worden afgetrokken. En ten aanzien van algemene kosten, die toe te rekenen zijn aan belaste, vrijgestelde en onbelaste prestaties (zoals accountantskosten), kan de btw slechts voor een gedeelte worden afgetrokken. Om te berekenen in hoeverre de btw op algemene kosten in aftrek kan worden gebracht, kan momenteel alleen gebruik worden gemaakt van een ‘pro rata’- berekening op basis van omzetverhoudingen. Wanneer ook de onbelaste (niet-economische) activiteiten moeten worden meegenomen bij het berekenen van het niet-aftrekrecht wordt in de praktijk gesproken van een ‘pre-pro rata’.”
“Deze pre-pro rata bestaat dus wel Europees, maar in Nederland is er niets over vastgelegd. Er wordt bijvoorbeeld gesproken van ‘vergoedingen’. Soms ontvang je als belastingplichtige echter ook andere bedragen, die niet vallen onder vergoedingen. Denk aan subsidies of aandelentransacties. Moet je dat meenemen? Dat is niet duidelijk. Ik zou graag willen dat dit geregeld wordt in de wet. Maar ik moet erkennen dat dat een heel ingewikkelde bepaling zal moeten worden.”
Wat zou u juist uit het koffertje halen?
“Het liefst zou ik niets veranderen. Ik ben geen fan van belastingwijzigingen. Ik zeg altijd: de beste staatssecretaris is een staatssecretaris die niets wijzigt. Dan is er eindelijk rust in de tent.”
“Als ik dan toch iets moet noemen, dan zou ik de carrouselfraude anders willen aanpakken. Er is een verleggingsregeling geïntroduceerd voor onder andere mobiele telefoons en computeronderdelen. Dat zijn goederen van behoorlijke waarde en dus veel btw. Als je fraudeert wil je het met veel geld doen. Daarvan heeft Nederland gezegd: voortaan mag je geen btw meer berekenen, dan kan je ook niet meer frauderen. Dat is raar: fraude stoppen door iemand geen belastingplichtige meer te maken. Toch blijft de fraude doorgaan. Op het moment dat je iets in die verleggingsregeling opneemt, verschuift het probleem zich naar een ander product. Als we hiermee doorgaan, kunnen we de btw op een gegeven moment wel afschaffen.”
Hoe kun je dit voorkomen?
“Je moet dit automatiseren. Toen we de btw invoerden was de factuur de kern van de controle. Deze was moeilijk na te maken en daarom goud geld waard. Nu vliegt de factuur over het internet en is het een digitale pdf geworden. Met Photoshop is dit makkelijk na te maken. We hebben echter veel meer middelen dan vroeger in handen om dit te controleren.”
“Je zou de facturen bijvoorbeeld via de computers van de Belastingdienst kunnen laten lopen. Als je gaat frauderen via de computers van de Belastingdienst, dan ben je gelijk ‘geflitst’, dus dat doe je niet. Het zal echter wel nodig zijn om de facturen via de Belastingdienst te laten lopen, anders heb je ook geen aftrekrecht.”
“Dit idee heb ik in 2007 al geopperd. Toen kreeg ik echter als reactie van een belastinginspecteur: je weet toch hoe automatiseringsprojecten bij de Belastingdienst lopen? Dat kunnen wij niet.”
“Toen ik in 2016 in Ethiopië was, zag ik dat zij dit idee wél hebben doorgevoerd. Ik zat in een hotel en nam alleen maar een pilsje. Ik kreeg daarna keurig een fiscale bon, die via de Belastingdienst was gegaan. Als Ethiopië zoiets kan invoeren, waarom kunnen wij het dan niet?”
“De factuur hoeft natuurlijk niet voor iedere transactie langs de Belastingdienst. Bij een pilsje is het misschien niet nodig, maar het kan ook alleen doorgevoerd worden voor transacties van meer dan 10.000 euro. Door zo’n drempel op te werpen, kan je carrouselfraude grotendeels voorkomen.”
