Halverwege 2023 werd een belangrijk convenant ondertekend dat gericht is op de invoering van een financiële transactiebelasting. Dit staat ook wel bekend als de ‘financial transaction tax’. Professor Bert Scholtens, hoogleraar Duurzaam Bankieren en Financieren aan de Rijksuniversiteit Groningen, was een van de zeventig ondertekenaars van dit baanbrekende akkoord. Voor ons magazine ‘Fiscaal Advies’ spraken we met professor Scholtens.
Het doel van een Financial Transaction Tax
Het doel van dit belastinginitiatief is om mondiale problemen te lijf te gaan. Vooral in ontwikkelingslanden waar de financiële middelen vaak tekortschieten. Zoals de nasleep van de COVID-pandemie, het verlies aan biodiversiteit en de steeds nijpender wordende klimaatverandering.
Idee is verre van nieuw
Het idee van een financiële transactiebelasting stamt al uit de jaren vijftig. Maar het principe is veel ouder en heeft zijn wortels al in de zeventiende eeuw. Het Verenigd Koninkrijk heeft al sinds 1694 bijvoorbeeld een zegelrecht op aandelen die worden uitgegeven door Britse bedrijven. Deze belasting werd destijds ingevoerd om de Engelse koning van inkomsten te voorzien en was een vorm van ‘fiscale innovatie.’
Mondiale problemen
Een belangrijk argument voor een financial transaction tax is om financiering te genereren voor dringende mondiale kwesties. De Verenigde Naties hebben herhaaldelijk geconstateerd dat beloften van hoge inkomenslanden om te investeren in zaken als klimaatfondsen vaak niet worden nagekomen. Hieruit volgt dat de financiële toezeggingen ineffectief en inefficiënt zijn.
Geen verstorende werking
Professor Bert Scholtens benadrukt dat deze financiële transactiebelastingen, mits juist ingevoerd, geen significante verstorende werking hebben op de marktontwikkeling en de liquiditeit van de beurshandel.
Potentiële opbrengst
De potentiële opbrengst van deze belasting, die in de G-20 landen zou moeten worden ingevoerd, bedraagt ongeveer 200 miljard euro per jaar. Voor professor Scholtens is het cruciaal dat deze opbrengsten worden besteed aan de beoogde doelen en niet worden ingezet (misbruikt) voor andere doeleinden. Daarom pleit hij samen met de andere wetenschappers voor het toewijzen van deze middelen aan een internationaal fonds onder toezicht van de Verenigde Naties.
Kleine groep met grote weerstand
De introductie van een financiële transactiebelasting is echter niet zonder weerstand. Vooral vanuit een kleine groep lobbyisten klinkt veel gemor. Hoewel er al enkele landen zijn die deze belasting hebben ingevoerd, blijft de weg naar brede acceptatie en wereldwijde toepassing dus een uitdaging.
Het hele interview lezen?
Wil je het interview met professor Bert Scholtens lezen? Je vindt het artikel in ons magazine ‘Fiscaal Advies’ en in onze kennisbank Nextens Naslag. Met Nextens Naslag ben je niet alleen altijd op de hoogte van de laatste fiscale ontwikkelingen, maar beschik je bijvoorbeeld ook over essentiële rekentools, templates en checklists.
