Banken moeten een buffer aanhouden van minimaal 3% van het eigen vermogen ten opzichte van het geld dat is uitgeleend (minimum leverage ratio), met een opslag voor de allergrootste banken. Dit is een van de belangrijkste afspraken die in 2018 in het Europees verband in het Bankenpakket is gemaakt om de kapitaalvereisten van banken te verhogen. Daarnaast zijn afspraken gemaakt op het gebied van systeem- en instellingsspecifieke kapitaalbuffers en de liquiditeitsbuffers.
Het wetsvoorstel
Kapitaalvereisten zorgen ervoor dat banken voldoende buffers aanhouden om hun eigen verliezen te kunnen opvangen. Versterking van de buffers zorgt dat zij financieel gezond blijven en verkleint de kans dat de overheid in tijden van crisis moet bijspringen.
De Europese richtlijn moet in Nederlandse wetgeving worden omgezet en uiterlijk 29 december 2020 in werking treden. De ministerraad heeft ingestemd met het wetsvoorstel van minister Hoekstra van Financiën en het ter advisering naar de Raad van State gestuurd zodat het op tijd behandeld kan worden door de Tweede en Eerste Kamer.
Een greep uit de belangrijkste maatregelen:
- Voor de toezichthouders (DNB en ECB) komt er meer flexibiliteit om kapitaalvereisten voor zogeheten systeemrelevante banken te verhogen. In Nederland zijn dat ING, ABN Amro, Rabobank, SNS Bank en BNG.
- Ook krijgen de toezichthouders meer flexibiliteit ten aanzien van de instellingsspecifieke vereisten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld deze vereisten versoepelen om banken meer ruimte te geven een crisis te doorstaan. De ECB heeft inmiddels aangegeven deze vereisten te versoepelen in het kader van de coronacrisis.
- Aanpassingen van de beloningsregels over de samenstelling en uitkering van variabele beloningen. Nederland maakt gebruik van een uitzonderingsmogelijkheid waardoor het Nederlandse beloningsbeleid niet verandert.
- Het toezichtskader voor topholdings van bankengroepen wordt versterkt. Een hoop banken maken onderdeel uit van een grote bankengroep en door de wijziging wordt de top van de groep verantwoordelijk voor governance van de gehele groep en verschuift het overkoepelend toezicht daarop van de bank naar de top. Ook het toezichtskader op banken met een zogeheten ‘moeder’ buiten de EU (derde land) wordt versterkt. Dit is goed voor de consument die daarmee beter wordt beschermd.
Extra aanscherpingen en tijdelijke versoepelingen
Een aantal extra aanscherpingen van de kapitaalvereisten voor banken, vastgelegd in een wijzigingsverordening, gaan op 28 juni 2021 vanzelf in.
- Alle Europese banken moeten een buffer aanhouden van minimaal 3% van het eigen vermogen ten opzichte van het geld dat is uitgeleend (minimum leverage ratio).
- Nog een extra opslag op deze leverage ratio voor de mondiaal systeemrelevante banken.
- Een verdere versterking van de liquiditeitseisen voor alle banken. Er wordt een eis geïntroduceerd over de mate waarin banken hun (veelal langlopende) financiële verplichtingen op een stabiele manier dienen te financieren.
Om te voorkomen dat de verhoogde kapitaalvereisten de bankensector in de problemen brengen tijdens deze coronacrisis, heeft de Europese Commissie op 28 april jongstleden maatregelen aangekondigd voor tijdelijke versoepelingen.
