Het initiatief van SP-Kamerlid Renske Leijten om duizenden extra gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire te compenseren kan rekenen op instemming van de coalitie en de staatssecretaris. De compensatieregeling wordt dus flink uitgebreid. Het verzoek van Leijten is om in de wet op te nemen dat ook ouders die ten onrechte het stempel ‘opzet of grove schuld’ kregen van de fiscus, recht krijgen op een schadevergoeding.
Voordeel van de twijfel
Die vergoeding komt bovenop het bedrag aan onterecht teruggevorderde toeslagen. De Belastingdienst moet aantonen dat de kwalificatie opzet of grove schuld terecht was, of niet. Wanneer dat niet kan krijgen de ouders het voordeel van de twijfel. Eerder kwamen enkel ouders in de CAF-zaken in aanmerking voor een schadevergoeding.
Na een debat met staatssecretaris Van Huffelen van financiën over de wet, zal donderdag worden gestemd door de Tweede Kamer. Het is niet bekend hoeveel ouders onder het nieuwe voorstellen zullen vallen. Eind 2019 meldde toenmalig staatssecretaris Menno Snel dat er 8500 mensen waren die sinds 2010 het betreffende stempel kregen. Bronnen van Trouw spreken over een extra bedrag van 80 miljoen euro bovenop de eerder aangekondigde 500 miljoen.
Recent duidelijk
Saillant detail is dat staatssecretaris Van Huffelen vorige week nog aan de Kamer liet weten dat haar pas ‘de afgelopen weken’ duidelijk werd dat de kwalificatie opzet of grove schuld tot zoveel problemen heeft geleid voor ouders. Menno Snel kreeg in oktober al notities die het probleem duidelijk maakten. Kort na de publicatie van Trouw en RTL Nieuws over de gevolgen.
In de vrijgegeven notities is te lezen dat ongeveer twee derde van de ouders die een persoonlijke betalingsregeling verzochten, waarbij zij naar draagkracht mogen terugbetalen, dit juist werd geweigerd door het stempel opzet grove schuld. Ambtenaren konden hier willekeurig over beslissen en de verplichte check door een collega kwam in de praktijk niet voor.
Topambtenaar managementteam
Dat het vaak om de meest kwetsbare burgers ging was ook bekend bij Menno Snel. Namelijk mensen met de hoogste schuld en juist een laag inkomen. Toch besloot Snel de lopende dwanginvorderingen, zoals loonbeslagen, niet te stoppen. Dit op advies van een van zijn topambtenaren die nog steeds deel uitmaakt van het managementteam van de Belastingdienst. Dit deed de ambtenaar uit angst voor de mogelijkheid dat meer gedupeerden recht zouden krijgen op compensatie. Ook zou de uitvoering arbeidsintensief zijn en zou de staat inkomsten mislopen.
Uiteindelijk stopte Snel onder druk van Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) alsnog alle dwanginvorderingen. Ondanks die toezegging bleek daarna dat bij tal van ouders de invorderingen gewoon door bleven lopen, aldus Trouw.
