Het gebied rondom zzp’ers, schijnzelfstandigheid en de handhaving door de Belastingdienst is volop in beweging. Het nieuwe beleid schijnzelfstandigheid en de verwachte Wet VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) roept vragen op bij fiscalisten, ondernemers en opdrachtgevers die met zzp’ers werken. Wanneer is iemand schijnzelfstandige en wanneer niet? Recentelijk gaven arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen en Landelijk vaktechnisch coördinator loonheffingen bij Belastingdienst Peter Hoogstraten hierover hun mening bij Studio Nextens. In deze aflevering gaven zij de kijker een aantal praktische tips om met de nieuwe situatie uit de voeten te kunnen. De 5 belangrijkste tips tegen schijnzelfstandigheid hebben we voor je op een rijtje gezet.
1. Breng je zzp-populatie in kaart
Voordat je actie onderneemt, is het cruciaal om een duidelijk overzicht te hebben van alle zzp’ers waarmee je samenwerkt. Dit kan door middel van een stoplichtsysteem:
- Groen: Duidelijke zelfstandigen zonder risico.
- Oranje: Twijfelgevallen waar extra beoordeling nodig is.
- Rood: Situaties waarin waarschijnlijk sprake is van schijnzelfstandigheid.
Door deze analyse kun je beter inschatten welke samenwerkingen risico’s met zich meebrengen en waar dus waarschijnlijk actie vereist is.
2. Beoordeel de arbeidsrelatie op basis van juridische criteria
De Belastingdienst en de rechter hanteren een reeks criteria om te bepalen of iemand als zzp’er of als werknemer moet worden aangemerkt. De Hoge Raad heeft in het Deliveroo-arrest negen criteria vastgesteld, waaronder:
- Inbedding in de organisatie: Worden de werkzaamheden structureel en als kernactiviteit binnen het bedrijf uitgevoerd?
- Mate van zelfstandigheid: Heeft de opdrachtnemer eigen klanten en werkt hij met meerdere opdrachtgevers?
- Economisch ondernemerschap: Loopt de opdrachtnemer financieel risico en draagt hij zelf zorg voor acquisitie?
Deze factoren moeten in samenhang worden beoordeeld. Het is geen simpel afvinklijstje, maar een holistische beoordeling van de arbeidsrelatie. Bekijk dus per geval of er sprake is van eventuele schijnzelfstandigheid.
3. Houd rekening met de gevolgen van handhaving
Sinds 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium opgeheven. Dit betekent dat de Belastingdienst weer actief controleert en met terugwerkende kracht correcties kan opleggen. Dit heeft mogelijk financiële impact voor opdrachtgevers:
- Naheffing loonheffingen en premies: Opdrachtgevers kunnen worden verplicht loonheffingen met terugwerkende kracht af te dragen.
- Mogelijke claims van werknemers: Een als zzp’er werkende opdrachtnemer kan bij een herclassificatie als werknemer aanspraak maken op zaken als vakantiegeld en pensioenopbouw.
- Risico op boetes: Hoewel er in 2025 nog geen boetes worden opgelegd, kan dit in de toekomst veranderen.
Een goede voorbereiding en naleving van de wetgeving kan voorkomen dat je voor onverwachte kosten komt te staan.
4. Werk met duidelijke contracten, maar focus op de praktijk
Hoewel modelovereenkomsten nuttig kunnen zijn, bieden ze geen absolute zekerheid. De feitelijke uitvoering van het werk is doorslaggevend. Belangrijke punten in contracten zijn:
- Een clausule die regelt dat de opdrachtnemer verantwoordelijk is voor eventuele naheffingen.
- De mogelijkheid om de samenwerking te herzien als de Belastingdienst anders oordeelt.
- Duidelijke afspraken over zelfstandigheid en ondernemersrisico’s.
Let erop dat contracten niet alleen op papier goed geregeld zijn, maar dat de dagelijkse praktijk er ook mee overeenkomt.
5. Maak een plan van aanpak en monitor de uitvoering
De Belastingdienst kijkt niet alleen naar individuele gevallen, maar ook naar de inspanningen van bedrijven om zich aan de regels te houden (compliance). Een plan van aanpak waarin je beschrijft hoe je schijnzelfstandigheid afbouwt en risico’s beperkt, kan helpen bij controles.
Conclusie
Het nieuwe beleid schijnzelfstandigheid brengt onzekerheid met zich mee, maar met de juiste voorbereiding kun je de risico’s beperken. Door je zzp-populatie goed in kaart te brengen, arbeidsrelaties zorgvuldig te beoordelen, duidelijke contracten op te stellen en een plan van aanpak te maken, zorg je ervoor dat je goed voorbereid bent op de nieuwe situatie.
Wil je meer weten over de impact van het nieuwe beleid schijnzelfstandigheid? Bekijk dan de hele uitzending van Studio Nextens gratis terug.
De Fiscale Kalender 2025
Wil jij het overzicht over alle belangrijke fiscale deadlines?
