Stel je wordt nooit gediscrimineerd en je hoeft je ook nooit aan te passen. Omdat iedereen zich altijd aanpast aan jou. Stel dat je vervolgens ook nog de hoogste opleiding hebt genoten, zodat je ook daar niet negatief op beoordeeld kunt worden. Dan weet je dus ook niet hoe het voelt om (op oneerlijke gronden) benadeeld te worden. Je hebt immers altijd de wind in de zeilen en de kans op (zakelijk) succes in de sameneving is daarmee onevenredig groot. Ook als je daar eigenlijk helemaal niet per se de intrinsieke kwaliteiten voor hebt.
Joris Luyendijk over de Zeven Vinkjes
Een aantal weken geleden hadden we bij Nextens het genoegen om Joris Luyendijk te verwelkomen. Hij gaf een lezing over zijn boek ‘De Zeven Vinkjes’. Dat gaat precies over wat we hierboven beschreven. Over voor(oor)delen. En hoe het mogelijk is dat een hele kleine homogene groep een onevenredig groot deel van de belangrijke posities in de samenleving bekleedt. In de raden van bestuur van grote ondernemingen, bij universiteiten, de ministeries en de rechterlijke macht.
Het gaat niet om de schuldvraag
Dit zijn mannen die allemaal dezelfde opleiding hebben genoten, uit dezelfde sociale klasse komen en dezelfde huidskleur hebben. Dit zijn wat Joris Luyendijk de mannen met de zeven vinkjes noemt. De zeven vinkjes van Joris Luyendijk zijn (in willekeurige volgorde):
- Man
- Hetero
- Wit
- Minstens één hoogopgeleide en/of welgestelde ouder
- Minstens één in Nederland geboren ouder
- Gymnasium of VWO
- Universiteit
Dit is een groep waar Joris Luyendijk zelf ook toebehoort. Dat deze mannen zeven vinkjes hebben, is overigens niet hun schuld. Ze kunnen er zelf niets aan doen dat hun ouders hoog opgeleid zijn en in Nederland geboren. Het gaat dus ook niet om de schuldvraag.
Het gaat om bewustwording
Waar het wel om gaat is dat deze groep, zonder zich hier bewust van te zijn, enorme voordelen en kansen krijgt in het maatschappelijk leven. Ze krijgen op de lagere school een hoger advies dan kinderen wiens ouders niet in Nederland geboren zijn of uit een andere sociale klasse komen. Ze krijgen eerder een stageplek, worden eerder uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek en maken eerder promotie.
Vooroordelen onder ogen zien
Voordelen die mensen zonder deze vinkjes niet hebben of krijgen. Voordelen die door het bestaan van vooroordelen bovendien in stand worden houden. En juist daar ligt het probleem. In ontwetendheid. Door onze voordelen en vooroordelen onder ogen te zien, kunnen we er voor zorgen dat we ons er niet (of in ieder geval minder) door laten leiden. Dat we eerder geneigd zijn om ook anderen, die niet tot onze groep of bubbel behoren, een kans te geven.
Confronterend en verhelderend
Het was voor ons buitengewoon inspirerend om naar Joris Luyendijk te mogen luisteren. Het indringende verhaal over de harde realiteit van kansenongelijkheid en de impact van privileges in onze samenleving was niet alleen confronterend, maar vooral ook verhelderend.
Een inclusieve werkomgeving
Het begrip voor verschillende ervaringen en achtergronden is immers essentieel voor het creëren van een inclusieve werkomgeving. Dit helpt bedrijven niet alleen om betere beslissingen te nemen en innovatie te stimuleren, maar ook om een breder scala aan talent aan te trekken. Door ons bewust te zijn van onze eigen privileges en de beperkingen van ons perspectief, kunnen we bijdragen aan een meer rechtvaardige en diverse werkplek. Ook bij Nextens.
Joris Luyendijk (Amsterdam, 30 december 1971 is een Nederlandse journalist, schrijver en antropoloog, gespecialiseerd in de Arabische en islamitische wereld. Luyendijk werd bekend als verslaggever vanuit diverse standplaatsen in het Midden-Oosten.
Wil jij het overzicht over alle belangrijke fiscale deadlines?
