Er werd sinds 2014 intern meerdere keren gewaarschuwd dat ouders in financiële problemen raakten door het toeslagenbeleid. Dat ontdekte Follow the Money in zijn onderzoek. De ambtelijke top van het ministerie van Financiën waarschuwde meermaals maar stuitte op dovemansoren. Toenmalig staatssecretaris Eric Wiebes en minister Lodewijk Asscher negeerden de signalen.
Afschaffing knock-out criterium
Follow the Money (FTM) schrijft dit op basis van vertrouwelijke notities en documenten. In verschillende memo’s en presentaties die FTM in handen wist te krijgen valt te lezen dat ambtenaren van het ministerie met name waarschuwden voor de gevolgen van het disproportioneel terugvorderen van de ontvangen toeslagen, schrijft het NRC.
Specialisten van Toeslagen kwamen met een oplossing voor de impact van het beleid. Het idee was het zogenaamde knock-out criterium af te schaffen zodat alleen de te weinig betaalde eigen bijdrage zou worden teruggevorderd. Dit in plaats van de volledige toeslag van vaak tienduizenden euro’s. Wat systematisch gebeurde bij ouders die onterecht waren aangemerkt als fraudeur.
Vastgestelde koers
Volgen FTM werd bij zowel het ministerie van Financiën als het ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid bewust niets gedaan met de waarschuwingen een geboden oplossingen. Daarbij werd de Tweede Kamer ook niet ingelicht. De aangedragen oplossing zou gepaard gaan met een politieke beleidswijziging. Die kwam er nooit omdat Wiebes en Asscher niet wilden dat de fiscus zou afwijken van de vastgestelde koers.
Die koers werd gestart na de zogenaamde Bulgarenfraude die 2013 werd ontdekt, waarbij miljoenen aan aangevraagde toeslagen werden geïncasseerd door Bulgaarse bendes. Waarvoor de voorganger van Wiebes, Frans Weekers, uiteindelijk moest aftreden. De opvolger van Wiebes moest opstappen vanwege de toeslagenaffaire.
Verzand na overleg
Het ministerie is vooralsnog nog niet ingegaan op inhoudelijke vragen van FTM over de kwestie. Wel verwijzen ze naar openbare stukken waaruit blijkt dat de conclusie van Belastingdienst-ambtenaren in 2013 over disproportioneel terugvorderen “verzandde” na overleg met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Donderdag verschijnt het eindrapport van de commissie-Donner over de affaire. Dan zal ook duidelijk worden wat de totale kosten van de compensatie die de gedupeerde ouders ontvangen zijn, aldus het NRC.
