De Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit ernstige bedenkingen over de adequaatheid van de Opdrachtgerichte Kwaliteitsbeoordeling (OKB) onder accountants. Deze interne beoordeling dient om de deugdelijkheid van de uitgevoerde jaarrekeningcontroles te evalueren en te waarborgen dat voldoende controlebewijs is verzameld. De AFM constateert dat accountants bij deze toetsing vaak tekortschieten, ofwel door ontoereikend door te vragen of door te laat actie te ondernemen.
kwaliteitsbeoordelingen
Volgens de AFM laten accountants een onaanvaardbaar lakse houding zien bij het beoordelen van elkaars werk, vooral binnen middelgrote en kleinere accountantskantoren. Het onderzoek, uitgevoerd bij 21 accountantskantoren, onthulde dat het merendeel van de meer dan vijftig onderzochte kwaliteitsbeoordelingen van het voorgaande boekjaar niet voldeed aan de vereisten.
De OKB, een wettelijke verplichting, schrijft voor dat het werk van een controlerend accountant wordt getoetst door een collega die geen directe betrokkenheid heeft gehad bij de desbetreffende controle. Deze collegiale toets is verplicht voor cruciale controles, zoals die bij beursgenoteerde bedrijven, maar ook voor andere bedrijven en instellingen.
Onvoldoende doorgevraagd
Het beoogde doel van deze toetsing is om fouten in de controles te voorkomen en daarmee de kwaliteit te verbeteren door middel van peer review. De kritiek van de AFM komt in een tijd waarin accountants al geruime tijd onder vuur liggen vanwege de gebrekkige kwaliteit van hun controles, vaak in verband gebracht met boekhoudschandalen en tekortkomingen in toezichtsonderzoeken.
Het onderzoek van de AFM toont aan dat bij de grootste zes kantoren van Nederland negen interne toetsingen niet voldeden aan de gestelde eisen. Bij middelgrote en kleine kantoren constateerde de AFM in maar liefst 26 van de 30 onderzochte gevallen tekortkomingen. Hierbij werd vaak onvoldoende doorgevraagd over de verzamelde informatie die de controlerende accountant gebruikte voor de controle van zijn klant.
Verschillende constateringen
Bovendien werd in drie gevallen de goedkeurende verklaring al afgegeven voordat de interne toets was voltooid, wat volgens de AFM niet bijdraagt aan het verbeteren van de accountantscontrole, wat toch het hoofddoel zou moeten zijn. De interne toetsers werden soms ook te laat bij het proces betrokken, waardoor hun effectiviteit verminderde. Daarnaast bleek dat veel kantoren niet duidelijk hadden vastgelegd wanneer de interne toets moet plaatsvinden, wat volgens de AFM duidt op tekortkomingen in het kwaliteitsbeheersingsproces. Tot slot vergaten sommige kantoren zelfs te controleren of de accountant die de interne toets uitvoerde wel voldoende deskundig was.
Waarschuwing
Ondanks de teleurstellende resultaten houdt de AFM voorlopig nog harde sancties achterwege. Het onderzoek was voornamelijk bedoeld om accountants aan te moedigen de bevindingen serieus te nemen en te verbeteren, niet om directe straffen op te leggen.
De AFM heeft de betrokken kantoren opgedragen om zelf analyses uit te voeren om te achterhalen waarom de interne toetsingen tekortschieten. Hoewel de mogelijkheid bestaat dat de AFM op een later moment opnieuw inspecties uitvoert, staat een herhaalonderzoek momenteel niet op de planning.
Het grootste deel van de onderzochte kantoren staat pas twee jaar onder direct toezicht van de AFM. Voorheen waren de kleinere kantoren onderhevig aan toezicht van beroepsorganisaties zoals de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) en het SRA. De AFM benadrukt echter dat het feit dat er nog steeds tekortkomingen zijn, met name in dit deel van de sector, niet noodzakelijkerwijs betekent dat het vorige toezicht tekortschoot, aldus het FD.
Wil jij het overzicht over alle belangrijke fiscale deadlines?
