Accountants willen dat de manier waarop de AFM toezicht houdt op de sector verandert. De financiële waakhond komt daardoor op grotere afstand te staan. De AFM ziet hier niets in. Accountantsorganisaties willen voortaan de kwaliteit van hun prestaties zelf meten en daar verantwoording over afleggen aan bedrijven, beleggers en politici, dat schrijft het FD.
Kwaliteit en cultuurverandering
Het gaat dan bijvoorbeeld over de kwaliteit van de accountantscontroles en de cultuurverandering binnen kantoren. Vervolgens zou de AFM de toetsingen van de accountants kunnen gebruiken voor hun eigen controles.
De sector, die de laatste jaren onder vuur ligt na een reeks affaires, wil zo beter zichtbaar maken welke inspanningen accountants leveren om de kwaliteit te verbeteren. Het plan is opgenomen in een ‘vernieuwingsagenda’van beroepsorganisatie NBA en vertoont raakvlakken met het toezichtsysteem van de Belastingdienst, dat gebaseerd is op vertrouwen. Aangiften van vertrouwde bedrijven worden door de fiscus niet actief meer gecontroleerd.
Grote tekortkomingen
De AFM ziet vooralsnog niets in het plan. ‘Het is nu geheel nog niet aan de orde’ dat de AFM gebruik gaat maken van kwaliteitsmetingen door accountants zelf, aldus een woordvoerder. ‘De tekortkomingen die wij constateren zijn daarvoor op dit moment nog te groot en te consistent aanwezig.’
De AFM begrijpt tegelijkertijd wel de ambities van de sector en wil daarover met de accountants in gesprek.
Nu beoordeelt de toezichthouder om de paar jaar de controledossiers van de grote kantoren. Ze onderzoekt ook de maatregelen die accountants nemen om tot een meer kwaliteitsgerichte cultuur te komen. In juni 2017 concludeerde de AFM dat de grote accountantsorganisaties hun werk nog steeds niet goed doen en veranderingen te traag gaan.
In april zei AFM-bestuursvoorzitter Merel van Vroonhoven in het FD dat het ‘mooi zou zijn als kantoren zelf de inspecties doen en wij daar dan deelwaarnemingen van controleren. Maar dan moet je zeker weten dat het kwaliteitsstelsel van een accountantskantoor deugt en zij zich aan de afspraken houden.’
De toezichtmethode van de AFM stuit al jaren op veel weerstand in de beroepsgroep. December vorig jaar boekten de kantoren EY en PwC een grote overwinning in de rechtszaal op de AFM. De rechter oordeelde dat de toezichthouder niet enkel op basis van fouten in het werk van individuele accountants mag concluderen dat een organisatie zijn kwaliteitsbeleid niet op orde heeft.
Kwaliteit binnen drie jaar op orde
NBA-voorzitter Pieter Jongstra in een toelichting op het NBA-plan: ‘Wij maken onze eigen prestaties nooit zichtbaar, daarvoor zijn wij afhankelijk van partijen zoals de AFM. Dat moet veranderen. Binnen drie jaar moet de kwaliteit op orde zijn. Wij willen graag laten zien wat wij doen om dat doel te bereiken.’
Uiteindelijk is het de ambitie van de beroepsgroep, zo is te lezen in de vernieuwingsagenda, ‘om een systeem in te richten (..) waarop de toezichthouder kan vertrouwen en als uitgangspunt kan gebruiken voor hun toetsingen’, dat schrijft het FD.
