Het gaat wat rustiger in de accountancysector. In 2023 waren er 70 fusies en overnames, het laagste aantal in vijf jaar. De ING denkt dat dit komt door de gestegen rente en de daardoor duurdere financiering voor overnames. Econoom Katinka Jongkind denkt echter niet dat deze rust blijvend is.
Wettelijke controles
Nederland heeft nog ongeveer 6000 accountantskantoren, waarvan eind 2023 nog 236 bevoegd waren voor wettelijke controles. In 2014 waren dat er nog 430.
Vanaf 2023 moeten bedrijven met meer dan 50 werknemers, een balanswaarde van €7,5 miljoen of een omzet van meer dan €15 miljoen een wettelijke controle laten doen door een instelling met een vergunning volgens de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta). Kleinere bedrijven kunnen volstaan met een verklaring van een mkb-accountant of boekhouder in plaats van een controleverklaring.
Efficiencyslag
Zowel kantoren met vergunningen voor wettelijke controles als mkb-accountants worden samengevoegd in de consolidatie. Volgens ING is het aantal Wta-kantoren tussen 2016 en 2024 met bijna een derde afgenomen, deels door overnames en deels doordat sommige kantoren zelf hun vergunning introkken vanwege de hoge kosten van strengere wet- en regelgeving.
Kleine kantoren die minder dan vijftien wettelijke controles per jaar uitvoeren, verminderden met bijna de helft in acht jaar tijd volgens ING. Ze controleerden in 2016 nog 61% van de vereiste wettelijke controles, nu nog slechts 34%. ING verwacht dat deze efficiencyslag bij kleinere kantoren de komende jaren doorgaat.
Nieuwe aandachtsgebieden
Jongkind voorziet grote veranderingen in de accountancysector door nieuwe aandachtsgebieden, zoals het inschatten van fraude- en faillissementsrisico’s en het goedkeuren van duurzaamheidsrapportages. Dit vereist nieuwe kennis en vaardigheden, vooral met nieuwe technologieën zoals AI en data-analyse. De sector moet innoveren.
Toezichthouder AFM is sceptisch over de toetreding van private-equitypartijen die kleine kantoren opkopen en laten fuseren. ING denkt echter dat de sector hun financiële slagkracht en kennis nodig heeft om digitalisering en nieuwe technologische tools te versnellen. In Nederland zijn er ook zes kantoren die grote instellingen en beursgenoteerde bedrijven mogen controleren, waaronder een recent toegetreden Portugees kantoor dat kleine beursfondsen bijstaat zonder Nederlandse oob-vergunning.
