Grote bedrijven in de financiële sector ondervinden aanzienlijke uitdagingen bij het vinden van een nieuwe accountant. Volgens sommige marktdeelnemers beschikt Deloitte, een van de vier grote accountantskantoren, niet over de vereiste expertise of motivatie om grote Nederlandse financiële klanten te bedienen. Hierdoor is de keuze beperkt voor deze bedrijven, wat een belangrijke beperking vormt.
Wisseling accountant
Uit een onderzoek van het FD onder bestuurders, commissarissen en instellingen in de financiële sector blijkt dat er in de praktijk slechts twee accountantskantoren zijn waar banken en verzekeraars uit kunnen kiezen. Dit is het minimale aantal omdat grote bedrijven verplicht zijn om een eerste en tweede keuze aan te geven bij de selectie van een nieuwe accountant.
Sinds 2014 zijn beursgenoteerde ondernemingen en grote financiële instellingen in Nederland verplicht om minstens één keer in de tien jaar van accountant te wisselen, waardoor veel bedrijven dit of volgend jaar voor deze keuze staan. Hoewel er op papier vijf accountantskantoren zijn om uit te kiezen, hebben slechts zes kantoren een vergunning om de boeken van grote beursgenoteerde bedrijven te controleren. Dit betekent dat de huidige accountant die al voor een bedrijf werkt, moet worden vervangen.
Handicap
Voor financiële instellingen is de keuze van accountantskantoren in de praktijk beperkt omdat Mazars en BDO, de kleinere kantoren, nauwelijks actief zijn in hun sector. Echter, de keuze is vooral beperkt doordat een van de grote vier accountantskantoren, Deloitte, zich niet veel op deze markt begeeft. Deloitte verloor tien jaar geleden zijn laatste grote controleklanten onder banken en verzekeraars en heeft sindsdien weinig actuele werkervaring op dit gebied. Dit wordt beschouwd als een serieuze handicap.
Deloitte heeft van de Big Four het kleinste accountancykantoor in verhouding tot de consultancyafdeling. Bovendien doen de consultants van Deloitte veel zaken in de financiële sector. Echter, een accountantskantoor dat grote consultancyprojecten uitvoert, mag volgens de wet niet dezelfde klant controleren en valt dus af als accountant. Een commissaris bij een grote verzekeraar beweert dat Deloitte als accountant ‘nauwelijks meedoet in deze sector, waar veel meer te verdienen is met consultancy’.
Eerst ervaring opdoen
Recentelijk hebben zowel Van Lanschot Kempen als Aegon een nieuwe accountant gekozen. In 2025 zal Van Lanschot Kempen overstappen van PwC naar KPMG, terwijl Aegon een jaar eerder van PwC naar EY zal gaan. Deloitte werd gevraagd om een offerte uit te brengen, maar werd uiteindelijk niet serieus overwogen omdat KPMG en EY als betere opties werden beschouwd, aldus betrokkenen bij de bank en verzekeraar.
Een anonieme bestuurder zou het toejuichen als Deloitte meer accountantswerk zou doen, maar merkt op dat Deloitte eerst meer ervaring moet opdoen voordat ze serieus overwogen kunnen worden als een potentiële accountant. Accountants maken zich ook zorgen over het tekort aan aanbod van accountants voor controlewerk, wat als een belangrijke publieke taak wordt beschouwd. EY-accountantsbestuurder Patrick Gabriëls vindt het zorgwekkend dat sommige kantoren bewust niet meedoen. De rol van de accountant wordt steeds zwaarder vanwege het toenemend aantal controles met betrekking tot duurzaamheidsregelgeving.
Langlopende contracten
In reactie op de kwestie zegt Deloitte dat het deelneemt aan elke tender voor een nieuwe accountant waarvoor het is uitgenodigd, inclusief die van bedrijven in de financiële sector. Rob Bergmans, de hoogste baas van Deloitte’s accountants in Nederland, benadrukt dat de firma de grootste is als het gaat om accountantswerk bij fintechbedrijven in Nederland en dat ze internationaal ruime ervaring hebben bij banken. Bergmans legt ook uit dat als Deloitte een controle uitvoert, het zorgt dat het onafhankelijk is.
Toezichthouder AFM wijst erop dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid dragen voor het vinden van een nieuwe accountant en moeten zorgen dat ze geen langlopende contracten aangaan met de adviseurs van eventuele kandidaten, zodat die vrij zijn om zich als accountant aan te bieden.
Eumedion, VNO-NCW en de Vereniging van Effecten Uitgevende Ondernemingen zijn het erover eens dat de keuze beperkt is en zich zorgen maken over de toegang tot een accountant. Maar VEB-bestuurder Gerben Everts ziet meer keuze voor banken en verzekeraars dan tien jaar geleden en geeft de voorkeur aan specialisten boven generalisten, aldus het FD.
