De aanstaande politieke top van het ministerie van Financiën gaf vrijdag zijn visitekaartje af. ‘Tegenvallers en risico’s stapelen zich op’, waarschuwt beoogd minister Eelco Heinen (VVD). ‘De oplossing kan niet zijn dat we telkens de belastingen verhogen.’
Minder uitgeven
Heinen en de twee aankomende staatssecretarissen voor Fiscaliteit en Toeslagen werden vrijdag gehoord door de Tweede Kamer. Heinen, nu nog Kamerlid, benadrukte zijn plannen als schatkistbewaarder: ‘Wat we anders gaan doen? We gaan minder uitgeven.’
Scherpe koers
Heinen, bekend om zijn strikte begrotingsbeleid, was medeonderhandelaar van het hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB. De partijen accepteren dat het begrotingstekort dicht bij de Europese grens van 3% komt. ‘Het coalitieakkoord zeilt scherp aan de wind’, erkent Heinen.
Als het Centraal Planbureau een tekort van meer dan 3% verwacht, moeten er meer bezuinigingen komen. Dit kan desnoods met de kaasschaafmethode. Hans Vijlbrief, afzwaaiend staatssecretaris Mijnbouw, verwacht dat Heinen mogelijk al deze zomer moet ingrijpen.
Nieuwe uitdagingen
Een arrest van de Hoge Raad over box 3 en de afgeketste verkoop van TenneT slaan een gat in de begroting. Ook de kosten van de hersteloperatie voor de kinderopvangtoeslag stijgen. De Nederlandsche Bank verwacht zonder deze tegenvallers al een tekort van meer dan 3% in 2024.
Heinen ziet deze zomer al ingrijpen bij de begrotingsonderhandelingen voor Prinsjesdag als te vroeg. ‘Uit ervaring weten we dat er altijd tegenvallers komen, maar idealiter zijn er ook meevallers,’ aldus Heinen.
Onzekerheid over vermogensrendementsheffing
Aankomend staatssecretaris Folkert Idsinga (NSC) zei nog niet te weten hoe de tegenvaller in de vermogensrendementsheffing moet worden opgevangen. De vorige keer moesten belastingbetalers in box 2 en box 3 dat doen. Dit keer zou de tegenvaller wel eens te groot kunnen zijn voor die oplossing.
Eerste hoorzittingen
Voor het eerst vinden deze hoorzittingen met aanstaande bewindslieden plaats, waarbij ze worden bevraagd door Kamerleden nog voordat ze officieel zijn aangesteld. De eerste dagen ging veel aandacht uit naar het PVV-karakter van het kabinet en de positie van PVV’er Marjolein Faber.
Kandidaten moesten uitleggen of het niet knaagt om samen te werken met iemand met een omstreden verleden. Ze benadrukten de ‘basislijn’, een afspraak van de coalitiepartijen om grondrechten te verdedigen.
Beoogd minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken zei geen concessies te willen doen aan de gemaakte afspraken. Hij verwacht geen grote diplomatieke problemen door het PVV-verleden van sommige bewindspersonen. Veldkamp zal nauw samenwerken met Reinette Klever, oud-PVV Kamerlid en bestuurder van Ongehoord Nederland, voorgedragen als minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. D66, Volt en GroenLinks-PvdA vroegen Klever afstand te nemen van het begrip ‘omvolking’, wat zij weigerde.
