Internationale belastinghervormingen lijken dichtbij. De voorstellen vliegen je om de oren. Toch zullen Europa en de Verenigde Staten (VS) nog flinke knopen moeten doorhakken voor het zover is. De finish is in zicht maar het is nog niet duidelijk of en hoe het huidige stelsel zal worden gemoderniseerd.
Inkomstenbron en aantrekkingsinstrument
Zoals eerder besproken staat een wereldwijd minimumtarief van 15% voor de deur. Tegelijkertijd werkt de Europese Commissie aan een ambitieus plan om belastingontwijking en agressieve belastingplanning door multinationals aan te pakken. Winstbelasting is naast een inkomstenbron echter ook een instrument om investeringen aan te trekken voor overheden.
Dat laatste heeft de afgelopen decennia voor de race naar beneden gezorgd. Alle gesprekken om deze race een halt toe te roepen zaten tot voor kort geheel op slot. Tot de nieuwe regering van Joe Biden zich uitsprak voor een minimum vpb-tarief.
Herverdeling en minimumtarief
Daarbij is Biden ook bereid een klein deel van de winstbelasting van de honderd grootste multinationals in de schatkisten te laten vloeien van de landen waar de gebruikers van hun diensten en producten zitten. De technologie giganten Alphabet (Google), Amazone, Apple, Facebook en Microsoft vallen hier allemaal onder.
Die herverdeling en het minimumtarief zijn momenteel de twee pijlers in de onderhandelingen over de hervormingen. Die onderhandelingen staan onder leiding van de rijkelandenclub de Oeso in opdracht van de G20. Op hetzelfde moment wil de Europese Commissie met haar fiscale agenda mee met de Oeso. De afspraken die in Oeso-verband worden gemaakt moeten omgezet worden in wetten zodat de EU-landen deze verplicht moeten doorvoeren.
Digitaks
Maar er zijn ook nog eigen plannen in Brussel. Er zijn fiscalisten die zich afvragen of die plannen niet botsen met de voorstellen van de Oeso. Zo is er een eigen digitale dienstentaks die de Commissie deze zomer wil presenteren. Een heffing voor digitale platformen die geen vestiging hebben in de landen waarin omzetten worden behaald en waar dus geen vpb wordt betaald.
In Italië en Frankrijk is al een dergelijke digitaks van kracht. Ook andere landen zijn ermee bezig. De Brusselse variant moet in de plaats komen van de nationale plannen. Het zou moeten helpen een deel van de €750 miljard aan Europese coronasteun te bekostigen.
Dubbele belasting
De VS zal niet blij zijn met deze dubbele belastingen, zegt ook Stephen Brunner, partner bij Deloitte en voorzitter van de klankbordgroep fiscaal beleid van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB). ‘We weten nog niet hoe de Europese heffing er precies gaat uitzien. Misschien dat de honderd multinationals die onder de Oeso-regel gaan vallen, worden uitgezonderd’, aldus Brunner.
Moeilijk uitvoerbaar denkt de fiscalist. Daarom zou het wel eens een stok achter de deur kunnen van de Commissie om de onderhandelingen bij de Oeso een handje te helpen. Maar Brussel hecht veel waarde aan het ophalen van eigen geld in plaats van de hand te moeten ophouden bij de lidstaten. Dat beaamt ook belastingadviseur Marlies de Ruiter van EY. Op zijn beurt ziet Biden als onderdeel van de deal dat de digitaksen verdwijnen, schetst De Ruiter die in haar vorige baan namens de Oeso aan de onderhandelingstafel als het over belastingafspraken ging.
Sterker digitaal Europa
Als techreuzen uit Amerika als uitzondering gaan gelden voor de Europese digitaks zou dat kleinere Europese spelers op achterstand zetten. ‘Kerndoelstelling van Brussel is een sterker digitaal Europa’, zegt De Ruiter. ‘Daar moet veel voor wijken. Ook een belasting die discriminatoir werkt voor Europese bedrijven, vermoed ik.’
De Commissie heeft een “nieuw” voorstel aangekondigd voor een Europese winstbelasting. Het gaat om een geharmoniseerde grondslag voor de winstbelasting op basis waarvan multinationals in één land aangifte doen voor deze belasting. Daarna worden de opbrengsten weer verdeeld over de EU-landen waarin de multinationals actief zijn. Het is in werkelijkheid een oud voorstel met een nieuwe naam. Een voorstel waar Nederland als klein land geen voorstander van was om de verdeelsleutel grotere landen zou bevoordelen, aldus het FD.
