In Brussel is men verbaasd over de uitspraken van demissionair minister Hoekstra van Financiën eerder deze week. Hoekstra schreef dat men in Brussel hervormingen van de arbeids- en woningmarkt verlangt. In ruil waarvoor Nederland gebruik mag maken van het Europese coronaherstelfonds. Het zou gaan om de hypotheekrenteaftrek en de zelfstandigenaftrek.
Zuid-Europa
Volgens anonieme Brusselse bronnen stelt de Commissie doorgaans niet hele specifieke eisen aan lidstaten bij aanvraag voor het fonds. De landen moeten wel hervormingen doorvoeren, zegt een van hen, ‘maar al met al hebben landen wel wat vrijheid bij het kiezen van de relevante csr’s.’
Dat laatste in het Europese jargon voor de ‘landspecifieke aanbevelingen’. Elk Europees land krijg die jaarlijks om de economie te verbeteren. Ieder land kent z’n eigen flinke lijst. Tot nu toe vooral goedbedoelde adviezen waar weinig dwang achter zat.
Maar nu het om een coronaherstelfonds van ruim €800 miljard gaat krijgen de aanbevelingen wat meer gewicht. Na aansporing van Nederland kunnen 25 EU-landen pas subsidies en goedkope leningen uit deze pot krijgen, als ze in lijn met die aanbevelingen hun economie hervormen. Met het idee dat vooral Zuid-Europese landen macro-economische hervormingen door zouden voeren zodat zij straks zonder EU-steungeld een crisis aankunnen.
Verbazing
Nederland maakt aanspraak op bijna €6 miljard uit het fonds. Toen Hoekstra deze week de Kamer informeerde over de aanvraag was hij opmerkelijk specifiek. ‘Uit informele contacten met de Commissie’ is volgens hem gebleken dat Brussel ‘met name kritisch zal kijken’ naar hervormingen op de arbeids- en woningmarkt.
Volgens De CDA’er zijn er stappen nodig in de afbouw van de zelfstandigen- en hypotheekrente aftrek, om groen licht te krijgen uit Brussel. Maar nu blijkt men in Brussel verbaasd. Landen krijgen juist vrijheid om de aanbevelingen op te volgen. Zo noemt een van de anonieme bronnen dat het vooral om oplossingen gaat voor problemen. Welke oplossingen dat zijn is aan het land. De versobering van de renteaftrek is niet het enige wondermiddel. Zeker gezien de lage rentes.
Formatietafel
In de aanbeveling voor Nederland staat dan ook de private zwakke huurmarkt veel explicieter benoemd. De andere landen hebben bovendien al hun aanvraag ingediend. De aanvraag van Belgie laat zien dat het niet altijd nodig is om keiharde maatregelen te nemen. De zuiderburen krijgen bijvoorbeeld, net als Nederland, al jaren het advies uit Europa om iets te doen aan het pensioenprobleem.
In de bijna 700 pagina’s tellende aanvraag staan geen snoeiharde pensioenmaatregelen. Er worden enkel opties opgesomd die later op de conferentie worden besproken. De Kamer heeft inmiddels gevraagd om de onderliggende ambtelijke stukken van het informele Brusselse overleg, de aftrekposten voor hypotheek en voor zzp’ers liggen in ieder geval op de formatietafel, aldus het FD.
