De VVD heeft met D66, CDA en SGP een wetsvoorstel gelanceerd dat zelfstandigen meer rechtszekerheid moet bieden, maar het plan zorgt direct voor verdeeldheid binnen de coalitie. Coalitiepartners PVV en NSC keerden zich donderdag tijdens een Kamerdebat fel tegen het initiatief, dat volgens hen haaks staat op de afspraken uit het hoofdlijnenakkoord. Zonder hun steun lijkt het voorstel nauwelijks kansrijk.
Meer houvast
Het initiatief, gepresenteerd door VVD-Kamerlid Thierry Aartsen, moet werkgevers en zelfstandigen meer houvast geven bij het bepalen van de arbeidsrelatie. Sinds de Belastingdienst begin dit jaar de handhaving op schijnzelfstandigheid heeft hervat, zouden veel opdrachtgevers huiverig zijn om nog met zzp’ers in zee te gaan, uit angst voor boetes en naheffingen. Volgens Aartsen biedt de voorgestelde Zelfstandigenwet een oplossing voor die onzekerheid: “Wie als zelfstandige wil werken, moet dat kunnen doen, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.”
PVV en NSC: strijd met coalitieakkoord
De PVV en NSC zien dat heel anders. Volgens hen ondermijnt de wet juist de afspraak uit het coalitieakkoord om door te gaan met het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie (Vbar), dat beoogt de positie van werknemers te versterken en schijnzelfstandigheid terug te dringen. “Afspraak is afspraak,” hield NSC-Kamerlid Ilse Saris haar VVD-collega voor. “Daar wil ik de heer Aartsen aan houden.”
Ook PVV-Kamerlid Maikel Boon uitte zijn ongenoegen: “Ik schrik van hoe makkelijk de heer Aartsen over afspraken uit het hoofdlijnenakkoord stapt.” Boon prees juist de hernieuwde handhaving op schijnzelfstandigheid, die volgens hem ertoe leidt dat steeds meer mensen een vast contract krijgen. “Dat betekent vakantiegeld, pensioen en verzekeringen tegen werkloosheid en arbeidsongeschiktheid,” somde hij op. “Vaste dienstverbanden voor zzp’ers verbeteren de kwaliteit van de zorg.”
Verwijten van ‘arbeidsrecht op de kop’
Niet alleen de coalitiepartners, ook oppositiepartij GroenLinks-PvdA is kritisch. Die vreest dat het voorstel leidt tot een tweedeling op de werkvloer, waarbij zelfstandigen en werknemers hetzelfde werk doen maar onder heel andere voorwaarden. “Het arbeidsrecht wordt op zijn kop gezet,” waarschuwde de partij.
Opvallend is dat ook de deelname van het CDA als mede-indiener op verbazing stuitte. Saris van NSC sprak haar verbazing daarover uit: “Het CDA neemt afscheid van de polder en van het arbeidsrecht.” Maar CDA-Kamerlid Inge van Dijk wees die lezing van de hand: “Wij zijn nog steeds zeer gesteld op het Rijnlandse model met cao’s en collectieve pensioenen. Dit voorstel leidt niet per se tot meer of minder zzp’ers.”
VVD blijft bij haar standpunt
VVD’er Aartsen verdedigde het initiatief met verve en stelde dat het voorstel niet in strijd is met het coalitieakkoord. “Er is afgesproken het wetsvoorstel Vbar te behandelen. Dat betekent niet automatisch dat wij daarvoor moeten stemmen,” aldus Aartsen, die benadrukte dat de VVD in deze extraparlementaire coalitie haar eigen afwegingen maakt.
Hij toonde zich strijdbaar en hoopt zijn coalitiegenoten alsnog te overtuigen. “Misschien bij de koffie en een worstenbroodje,” grapte hij. Ook wijzen de indieners erop dat de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers, waarover verwarring ontstond, losstaat van dit initiatief.
Volgende stappen: polder en Raad van State
De indieners willen het voorstel breed bespreken met sociale partners, zzp’ers en deskundigen. “We leggen dit open voor aanpassingen voor,” zei Van Dijk van het CDA. Doel is om het wetsvoorstel vóór de zomer in te dienen bij de Raad van State voor advies.
Ondertussen blijft de Vbar gewoon de leidraad voor de handhaving door de Belastingdienst. De fiscus hanteert al een beoordeling waarin ondernemerschap en andere criteria gelijkwaardig worden meegenomen, stelt staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (Fiscaliteit, NSC). Maar hoe de Zelfstandigenwet het debat over de toekomst van de arbeidsmarkt beïnvloedt, is nog allesbehalve uitgekristalliseerd.
Wil jij de uitdaging aangaan met fiscale compliance?
Download dan ons kennisdocument.
