Enige tijd geleden werd ik gevraag de jaarlijkse enquête in te vullen die NOB en RB onder de leden verspreiden aangaande de verhouding met de Belastingdienst. De vraagstelling is jaarlijks min of meer hetzelfde (dacht ik). Het aspect rechtsbescherming krijgt wel steeds meer aandacht. Rechtsbescherming is een groot goed en heeft een belangrijke rol in de mate van acceptatie van de burger. Toch kan ik mij niet aan de indruk onttrekken dat de rechtsbescherming net de klepel van een klok is. Hij blijft maar doorslaan.
Laten we een paar voorbeelden bij de kop nemen. Nu niet over de Belastingdienst of diens ambtenaren. De wetgever en onze rechterlijke macht hebben niet altijd een open oog voor de bescherming van de burger. Ook de Belastingdienst heeft zo nu en dan bescherming nodig tegen de rechtsbescherming, als u begrijpt wat ik bedoel.
Excessief Lenen
Om te beginnen onze nationale wetgever. Neem het wetsontwerp excessief lenen. Een wetsontwerp dat haaks staat op een belastingheffing die door belastingplichtigen als reëel en redelijk wordt ervaren. Eén ding weet iedereen zeker: 500.000 euro is ook maar een bedrag (ik heb het niet op de bankrekening staan) en daarmee is eigenlijk alles gezegd.
De één kan het veelvoud lenen bij een bank en de ander nog niet 1 procent. Dus waarom is een lening van 499.999 oké en 500.001 euro te veel? Dit los van het feit dat onze Belastingdienst ook nu de wettelijke middelen heeft om daar waar te veel van de bv is geleend, in te grijpen, maar dan wel op basis van de feitelijke situatie. Dat de wetgeving ook nog leidt tot dubbele heffing is al helemaal een schande. De doelstelling die voor de bühne wordt gebruikt, namelijk het beschermen van die dga tegen zichzelf, is klinkklare onzin. Ik mag dan ook hopen dat onze Staten Generaal inziet dat in deze situatie de belastingplichtige beschermd moet worden tegen het (on)recht.
UBO-register
Onze Europese wetgever kan er ook wat van. Een register dat slechts verplicht is voor naar Nederlands recht (in Europees verband naar Europees recht) opgerichte lichamen, om al hun UBO’s met naam en toenaam te vermelden. Dit kan slechts één ding veroorzaken. De vlucht naar rechtspersonen opgericht buiten de EU. De zeer beperkte mogelijkheden die de Nederlandse wet gecreëerd heeft ter bescherming van de privacy bieden wellicht onze koninklijke familie (het is ze gegund) soelaas. Voor het overige geldt ook hier geen bescherming door het recht. En het donkerbruine vermoeden dat criminelen en terroristen vrij eenvoudig buiten het bereik van deze wet blijven. Daarnaast zijn diverse dienstverleners tot (mede-)uitvoerders van de handhavende taak benoemd. Uiteraard zonder beloning, maar met risico op straf. Ook hier zou bescherming tegen het recht meer op zijn plaats zijn.
Hoge Raad in de ivoren toren
Onze Hoge Raad lijkt weer op weg naar een ivoren toren. Als iemand op diverse momenten gevraagd is om gehoord te willen worden en daar niet op reageert, wat dan? De Belastingdienst mag daar niet uit concluderen dat zo iemand heeft afgezien van zijn recht om gehoord te worden. Pfff hoor je ze zuchten, en terecht.
Diezelfde Hoge Raad bepaalde onlangs dat de inspecteur zes jaar na een verbouwing alsnog om gegevens van die verbouwing mag gaan vragen teneinde te kunnen beoordelen of de lening die daarvoor is afgesloten wel een eigen woninglening is. Theoretisch gezien wellicht een juiste uitspraak. Ik denk niet dat er één belastingbetaler is die hier begrip voor heeft. Ale facturen van de verbouwing moet je dus blijven bewaren. Zolang dat deel van de lening loopt. Dat is dus dertig jaar. Ik vraag me echt af of de raadsheren (en raadsvrouw) zich gerealiseerd hebben wat dit voor het vertrouwen van de belastingbetaler in de bescherming door het recht betekent.
Rechtsbescherming voorop
Ik mag hopen dat onze wetgever de klepel niet alleen weet te vinden, maar er ook in slaagt deze in een evenwichtstoestand te brengen, waarbij de rechtsbescherming (ook van de Belastingdienst) voorop staat, en daarmee het vertrouwen van de burger in een reële en redelijke belastingheffing weet te bewaren.
