De Autoriteit Financiële Markten (AFM) luidt de noodklok over de groeiende invloed van private-equitybedrijven in de accountancysector. Volgens een nieuw rapport van de toezichthouder is het marktaandeel van deze investeerders in accountantsorganisaties met een vergunning voor wettelijke controles in twee jaar tijd gegroeid van 11% naar 21%. De AFM vreest dat de focus van private equity op rendement en groei de kwaliteit van controles onder druk zet.
Snelle groei marktaandeel
De AFM identificeerde zeven private-equitypartijen die sinds 2021 zijn ingestapt bij 24 accountantsorganisaties. Hierdoor heeft deze groep een groter aandeel gekregen in zowel het aantal uitgevoerde wettelijke controles als de omzet in deze markt. Deze groei valt samen met een bredere consolidatietrend binnen de sector, schrijft het FD.
Het aantal accountantsorganisaties met een reguliere vergunning voor wettelijke controles daalde van 428 in 2013 naar 223 in 2024. Tegelijkertijd is het marktaandeel van deze kleinere en middelgrote kantoren in de wettelijke controles gestegen van 34% naar 65%, vooral omdat de grote oob-kantoren zoals EY, PwC, KPMG en Deloitte zich meer richten op grotere, lucratieve klanten.
Druk op kwaliteit
De AFM waarschuwt dat de entree van private equity kan leiden tot kortetermijndenken en druk op de kwaliteit van controles. Hoewel de toezichthouder een positieve trend ziet in het identificeren van frauderisico’s bij reguliere vergunninghouders sinds 2022, blijft het aantal onderkende risico’s in veel gevallen te laag. Bij 11% van de wettelijke controles door kleinere kantoren wordt slechts één frauderisico onderkend, tegenover 30% bij de grotere oob-kantoren.
De AFM benadrukt dat deze druk op kwaliteit zorgwekkend is, zeker in een sector waar eerder schandalen hebben plaatsgevonden en waarin het vertrouwen moet worden hersteld.
Private equity verdedigt zich
Accountantskantoren met private-equity-aandeelhouders wijzen erop dat hun model niet per se meer gericht is op de korte termijn dan traditionele partnerstructuren, waarbij partners jaarlijks winsten uitkeren. Bovendien zeggen zij bij te dragen aan digitalisering en oplossingen te bieden voor het personeelstekort in de sector.
Beperkte bevoegdheden AFM
De AFM heeft beperkte middelen om invloed uit te oefenen op de aandeelhoudersstructuren van accountantskantoren. Volgens de wet moet de meerderheid van de zeggenschap over controleactiviteiten in handen blijven van accountants. De toezichthouder kan echter wel ingrijpen als de kwaliteit van wettelijke controles niet voldoet, bijvoorbeeld door een vergunning in te trekken.
Kritiek en intensiever toezicht
De AFM heeft aangegeven het toezicht op private-equity-gedreven accountantskantoren te intensiveren. Dit omvat data-analyse en monitoring van trends die voortkomen uit deze consolidaties. De toezichthouder benadrukt dat verdere consolidatie in de sector het risico met zich meebrengt dat de kwaliteit van wettelijke controles verder wordt aangetast, wat uiteindelijk schadelijk is voor bedrijven, instellingen en het publiek belang, aldus het FD.
