De fiscus heeft de afgelopen jaren tienduizenden mensen als fraudeur bestempeld op basis van profilering en vermoedens van fraude. Dat gebeurde niet alleen bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij de inkomstenbelasting moesten burgers zelf aantonen dat ze geen fraudeur zijn. Dat meldt RTL Nieuws op basis van onderzoek samen met Trouw.
Forse naheffingen
Forse naheffingen werden opgelegd, omdat eerder goedgekeurde aftrekposten toch werden afgewezen. Ook kregen zij een vinkje achter hun naam en werden nog jaren geconfronteerd met extra controle en toezicht.
Project 1043
Onder codenaam ‘project 1043’ wilde de Belastingdienst vanaf 2012 ‘systeemfraude’ in de inkomstenbelasting tegengaan. In de praktijk betekende dit dat burgers met grote aftrekposten, zoals hoge zorgkosten, giften of uitgaven voor pensioenvoorziening eruit werden gepikt. Soms werden zij in fraudeonderzoeken betrokken, omdat de fiscus hun belastingadviseur bestempelde als facilitator van fraude.
Explosief project
Kamerleden vroegen herhaaldelijk opheldering over project 1043, maar kregen geen enkele informatie. In Den Haag wordt dit project, net zoals de zwarte lijsten, ‘explosief’ genoemd. Bekend is dat 150 tot 200 belastingadviseurs als ‘facilitator’ zijn bestempeld door het Combiteam Aanpak Facilitators (CAF). Gezamenlijk hadden deze facilitators zo’n 150.000 klanten, die te maken kregen met de harde fraudeaanpak van de fiscus.
‘Afwijkende behandeling gewenst’
Uit vertrouwelijke gegevens van de Belastingdienst blijkt dat de getroffen groep mogelijk veel groter is, melden RTL Nieuws en Trouw. Tussen 2012 en 2018 werden ruim 110.000 aangiften inkomstenbelasting door risicoselectie eruit gepikt onder de codenaam 1043. Die selectie krijgt de vermelding ‘fraude’ en ‘afwijkende behandeling gewenst’. Welke bewijzen voor fraude de Belastingdienst op dat moment heeft, is niet duidelijk.
Bewijslast omdraaien
Uit gesprekken met belastingadviseurs en burgers die betrokken raakten in het fraudeproject, blijkt dat de fiscus net als in de toeslagenaffaire de bewijslast omdraaide. Aftrekposten werden standaard afgewezen, en bewijzen dat zij terecht waren vaak niet geaccepteerd. De fiscus wees bijvoorbeeld doktersverklaringen af bij aftrek van zorgkosten, of kwitanties en verklaringen van goede doelen in het geval van giften. Ook in project 1043 verdwenen regelmatig bewijsstukken die burgers opstuurden.
Burgers wisten van niets
Dat burgers betrokken waren in een fraudeonderzoek kregen zij niet te horen. Medewerkers van de belastingtelefoon kregen instructies mensen hierover niet te informeren als zij belden over het uitblijven van een reactie op hun aangifte, of naheffingen van duizenden euro’s vanwege afgewezen aftrekposten. Ook in de toeslagenaffaire lagen er instructies gedupeerde ouders niets te zeggen over fraudeonderzoeken.
