Nederland is tegen het afzwakken van het vetorecht dat EU landen hebben bij belastingvoorstellen. Het vetorecht is een doorn in het oog van de Europese Commissie, die tot het afzwakken van het recht een voorstel heeft ingediend. Volgens Europees Commissaris Pierre Moscovici (Economische Zaken, Belasting) misbruiken lidstaten hun veto voor nationale belangen. Daardoor wordt volgens hem belastingontwijking door multinationals niet aangepakt en dit heeft negatieve effecten voor de interne markt.
Voorstel: gekwalificeerde meerderheid
Besluitvorming in fiscale dossiers vindt op dit moment plaats door een unaniem besluit over een voorstel door de Raad van Ministers. De Europese Commissie wil dat fiscale besluiten worden genomen met een gekwalificeerde meerderheid. De Commissie heeft vier verschillende type maatregelen geïdentificeerd, waarbij zij stap voor stap besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid wil introduceren:
- Stap 1: maatregelen die geen impact hebben op de belastinggrondslag, bevoegdheden of tarieven van lidstaten of waarover de lidstaten volgens de Commissie eensgezind zijn.
- Stap 2: maatregelen die fiscaal van aard zijn, maar die primair bedoeld zijn om andere doelstellingen te realiseren, zoals milieudoelstellingen.
- Stap 3: maatregelen ten behoeve van het moderniseren van EU-regels die al grotendeels geharmoniseerd zijn. Bijvoorbeeld het definitieve btw-systeem.
- Stap 4: overige maatregelen die betrekking hebben op grote belastingprojecten die volgens de Commissie nodig zijn voor de vervolmaking van de interne markt.
Afschaffen unanimiteit onbespreekbaar
Voor Nederland is het afschaffen van unanimiteit bij onder andere belastingheffing onbespreekbaar. Hiervoor is in de Tweede Kamer ook een motie aangenomen. Het kabinet benadrukt dat lidstaten meerwaarde zien in coördinatie op EU-niveau voor belastingzaken en dat unanimiteit daarin niet in de weg staat. Het komt sporadisch voor dat het vetorecht wordt gebruikt en ook dan is het binnen afzienbare tijd mogelijk om alsnog een akkoord te bereiken.
Negatieve financiële gevolgen
Besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid kan daarnaast volgens het kabinet uiteindelijk negatieve financiële gevolgen hebben voor individuele lidstaten. Hierbij noemt het kabinet als voorbeeld het voorstel voor de Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB). Uit een impact assessment blijkt dat de belastinginkomsten van de vennootschapsbelasting voor Nederland zullen afnemen. Ook het voorstel voor een definitieve btw-systeem zou vanwege de grotere risico’s op fraude negatieve gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse belastinginkomsten.
Lidstaten kritisch op voorstel
Een grote meerderheid van de lidstaten is kritisch op de mededeling van de Commissie, om vergelijkbare redenen als Nederland. Met name kleinere lidstaten zijn kritisch: indien zij een voorstel willen tegenhouden of wijzigen, moeten zij immers meer steun van andere lidstaten verzamelen, waardoor hun invloed zal afnemen. Een aantal grote lidstaten is voorstander van het voorstel.
