Er is een groeiend tekort aan accountants door vergrijzing, toenemend controlewerk en een dalend aantal studenten. Grote kantoren, beroepsverenigingen, universiteiten en hogescholen trekken aan de bel over deze kwestie. De nood is zo hoog dat bijna iedereen die zich aanmeldt voor de opleiding wordt aangenomen, volgens Coen Bongers, hoofd van de opleiding accountancy aan Hogeschool Windesheim. Bongers stelt dat er iets gedaan moet worden om het vak aantrekkelijker te maken, omdat studenten kritisch zijn over de werkdruk en de verplichtingen van werken en studeren.
Volgens een rapport van ING-econome Katinka Jongkind remt het personeelstekort groei bij twee derde van de accountantskantoren. Er is behoefte aan 10% meer accountants en door tekorten worden kantoren selectiever in het aannemen van klanten en sommige bedrijven kunnen niet aan hun wettelijke verplichtingen voldoen. Dit leidt tot stijgende tarieven.
Vergrijzing
Het aantal accountants is sinds 2021 met 400 gekrompen en de beroepsgroep is ook sterk aan het vergrijzen, wat betekent dat veel accountants in de komende jaren met pensioen zullen gaan.
Dit leidt tot een groeiende vraag naar nieuwe accountants, maar tegelijkertijd neemt het aantal startende studenten op de universiteit af. Dit is volgens Rob Bergmans, managing partner bij Deloitte van de Audit & Assurance praktijk, een groot probleem voor de sector. Hij zegt: “Wij hebben behoefte aan steeds meer accountants, maar het aantal startende studenten aan de universiteit neemt af.”
Niet alleen een lagere instroom van studenten is een probleem, velen haken ook af tijdens de studie of de praktijkopleiding. Uit onderzoek bleek dat minder dan de helft van de ruim 1500 studenten accountancy in de periode 2015-2020 uiteindelijk accountant werd.
De Commissie Eindtermen Accountantsopleiding en de Raad voor de Praktijkopleidingen publiceerden onlangs een rapport over de dalende instroom en de ‘studeerbaarheid’ van de opleidingen en riepen op tot een grondige herziening van de huidige opleidingen. Dit wordt ondersteund door de grote kantoren, zoals PwC, die op zoek zijn naar mensen met bredere profielen dan de traditionele accountant.
Bergmans van Deloitte is voorstander van een kortere basisopleiding, met later de mogelijkheid tot verdieping in bijvoorbeeld data en cybersecurity, ESG (criteria op het gebied van milieu, maatschappij en goed ondernemingsbestuur) of fraudepreventie.
In plaats van te blijven vasthouden aan de traditionele opleiding, is het dus noodzakelijk om de opleidingen aan te passen aan de veranderende eisen van de markt en de nieuwe uitdagingen waarmee accountants te maken hebben. Alleen op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat er voldoende gekwalificeerde accountants zijn om aan de groeiende vraag te voldoen.
Opleidingen
Oud-KPMG-accountant Remko Renes, tegenwoordig universitair docent aan Nyenrode, weet dat de eisen voor de studie steeds zwaarder worden en concurrentie krijgen van steeds meer andere interessante opleidingen. De werkdruk tijdens de praktijkopleiding is ook zeer hoog, zegt hij. Om accountant te worden, moet men een volledige opleiding volgen aan een universiteit of hogeschool en daarna een driejarige praktijkopleiding bij een van de grotere kantoren. Renes: “Wij als opleiders willen daarom graag meer in gesprek met de grote kantoren.”
De NBA onderzoekt momenteel de totale instroom van studenten accountancy aan acht universiteiten en dertien hogescholen. De beroepsorganisatie probeert al jaren het beroep onder de aandacht te brengen bij leerlingen in 4 havo en 5 vwo.
Duurzaamheid
Het aantal accountants en studenten accountancy in ons land neemt niet alleen af, het werk neemt ook toe. Zo wordt per 1 januari 2024 de Europese richtlijn van kracht, waarin staat dat bedrijven dan verplicht moeten rapporteren over hun impact op de mens en het klimaat. Dit geldt in eerste instantie voor alle grote beursgenoteerde bedrijven en later ook voor grote niet-beursgenoteerde bedrijven, die dit moeten laten controleren door een accountant. Iets wat Van der Molen (PwC) ziet als een kans om de relevantie van het beroep voor jonge generaties onder de aandacht te brengen. Ook de verslaggeving over het naleven van de antiwitwas- en frauderegels, overheidstoeslagen voor coronasteun en de hoge energienota levert extra werk op voor de beroepsgroep.
Niet meer uren kwijt zijn met zoeken
naar fiscale informatie?
Probeer Naslag 14 dagen gratis›
