De Raad van State is niet te spreken over de nieuwe voorgestelde accountantswetgeving. Vooral de AFM-bevoegdheid om kantoren aan te kunnen spreken op controles laat te wensen over in de ogen van het belangrijkste adviesorgaan van de overheid. Dat is pijnlijk omdat juist dat punt zo belangrijk is voor de toezichthouder.
Bestraffen
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) zegt die mogelijk nodig te hebben om goed toezicht te kunnen houden op de door schadalen geplaagde accountancysector. Nu mag de AFM, accountants niet zomaar bestraffen voor een slechte controle.
De nieuwe wet moet nog door het parlement, maar mocht het advies van de Raad van State worden gevolgd, dan betekent dat een blijvende inperking van de bevoegdheden van de AFM.
Eerdere boetes
De waakhond vond eerder bij een controle van PwC, fouten in vier van de tien onderzochte controle dossiers. EY maakte fouten in drie van de tien. Daar kregen de kantoren respectievelijk €2,2 miljoen en €845.000 boete voor. AFM gaf ze de boete, omdat in de wet voor accountants staat dat ze als kantoor moeten waarborgen dat de individuele accountants goed werk leveren. Een paar slechte controles waren voor de toezichthouder het bewijs dat naast de controlerend accountant ook diens kantoor in de fout gaat.
De twee grote kantoren vochten de boete echter met succes aan bij de hoogste bestuursrechter, het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Volgens de rechter mocht de AFM niet een direct verband leggen tussen een selectie van rammelende controles en de kwaliteitsbewaking bij de kantoren.
Wettelijke verantwoordingsverdeling
Volgens de Raad van State gaat de reparatie van de bevoegdheid van de AFM in tegen de ‘wettelijke verantwoordingsverdeling’. Daarbij zijn accountants zelf aan te spreken op hun controles, eventueel bij de tuchtrechter. Maar het nieuwe voorstel ‘houdt de accountantsorganisatie zonder meer verantwoordelijk voor ernstige tekortkomingen in wettelijke controles. Evenmin erkent het voorstel de uitspraken van het CBb […].’
De nieuwe accountantswetgeving is onderdeel van een groter pakket aan nieuwe regels voor de sector. Twee kritische commissies publiceerden begin 2020 een hele reek van aanbevelingen om de kwaliteit van de controles op orde te krijgen, schrijft het FD. Het adviesorgaan is niet alleen zeer kritisch over de koppeling van de slechte controles en de verantwoordelijkheid die kantoren daarvoor moeten nemen, maar ook over andere nieuwe voorstellen. Bijvoorbeeld over het meten van de kwaliteit van accountants. Volgens de Raad van State zijn deze onvoldoende onderbouwd en is er meer ‘doordenking’ nodig. Tot slot mist een goede toekomstvisie, aldus het adviesorgaan.
