De linkse oppositiepartijen PvdA en GroenLinks hebben traditiegetrouw hun eigen koopkrachtplan gepresenteerd. De belasting op vermogen en winst kan hen betreft een stuk hoger. De kern van de plannen is dat lage en middeninkomens meer worden geholpen en dat de (grote) bedrijven en vermogenden daarvoor betalen. De vennootschapsbelasting kan fors omhoog naar minimaal 30% met een toptarief van 50% voor alle winsten boven de €10 miljoen. Bovendien mag de box 3-heffing naar 49%. In het Belastingplan 2023 blijft deze steken op slechts 34%.
Doorrekening CPB
De kabinetsplannen gaan de oppositiepartijen dan ook niet ver genoeg om de groeiende welzijnskloof te dichten. De alternatieve begrotingsplannen liggen zo ver van de kabinetsvoorstellen af dat ze kansloos lijken. Maar de twee linkse partijen zijn bijna onvermijdelijke zakenpartners voor de coalitie om een meerderheid in de Eerste Kamer te krijgen. Daarom zal het linkse-lijstje toch goed moeten worden bekeken.
‘Het belangrijkste is dat we doorvoelen dat mensen het echt niet meer redden,’ zegt PvdA-fractiespecialist Henk Nijboer in een toelichting. ‘Dus kiezen wij om via het wettelijk minimumloon de lonen te versterken en overwinsten te belasten.’ Nijboer liet de plannen samen met Senna Maatoug van GroenLinks doorrekenen door het Centraal Planbureau. Dat hoort immers bij kwaliteitsopositie.
Arbeidsinkomensquote omlaag
De linkse oppositiepartners scharen zich achter de vakbondseis van een minimumloon van €14 mét volledige koppeling aan staatspensioen AOW en overige uitkeringen. Volgens de CPB-berekeningen zou dit neerkomen op zo’n €8 miljard extra bovenop de huidige kabinetsplannen, waarin een stijging van iets meer van 8% staat (met indexering zo’n 10%). Het linkse voorstel brengt daar nog eens 12,5% bovenop.
Volgens Maatoug is de verhoging macro-economisch verstandig. De arbeidsinkomensquote daalt in de miljoenennota. Bovendien roept ook De Nederlandsche Bank al jaren op tot hogere lonen. De twee stellen daarnaast een eenmalige uitbetaling van €800 voor aan alle ontvangers van zorgtoeslag. Daarnaast wensen de oppositiepartners bevriezing van de huren van wooncorporatiewoningen en een verlaging van de huur voor woningen met lage energielabels. Bevriezing van de openbaar vervoer tarieven staat ook op de lijst.
Toptarief vpb
De ambitieuze plannen zijn niet goedkoop. Ze komen uit op circa €18 miljard bovenop de kabinetsplannen. De twee partijen willen de extra kosten dekken met onder meer een verhoging van de vennootschapsbelasting. Waar de kabinetsplannen in de eerste schijf naar 19% verhoogt en de tweede schijf 25,8% laat, willen de links partijen de eerste en tweede schijf samenvoegen tot een tarief van 30%. Bovendien willen de partijen een overwinstbelasting van maar liefst 50% op alle winst boven de €10 miljoen. ‘Eigenlijk is dat onze solidariteitsheffing.’
Zijn ze dan niet bang dat bedrijven Nederland gaan ontvluchten? ‘Ik ben niet bang dat we daarmee bedrijven uit Nederland wegjagen, ik ben eerder bang dat bedrijven de mensen niet meer kunnen krijgen om economisch actief te zijn,’ stelt Nijboer. Toch zet het CPB een kanttekening bij de geschatte €4 miljard opbrengst van het toptarief. ‘De kans is groot dat bedrijven zullen proberen deze maatregel te ontwijken.’
Box 1 & 3
Vermogende particulieren kunnen ook weinig verrassend op hogere lasten rekenen met de linkse plannen. Het box 3-tarief gaat naar 49%. Goed voor een lastenverzwaring van €2,6 miljard. De lage en middeninkomens worden ontzien. De inkomstenbelasting in de eerste schijf gaat in de linkse plannen meer omlaag dan in de kabinetsvoorstellen, en ook wordt de algemene heffingskorting met €600 verhoogd, aldus het FD.
