Er zullen hervorming moeten worden doorgevoerd in de Nederlandse huizenmarkt en arbeidsmarkt. Anders loopt Nederland mogelijk miljarden mis uit het Europese coronafonds. Maar dat hoeft niet per se een afbouw van fiscale aftrekposten te betekenen. Dat schrijft demissionair minister Wopke Hoekstra van Financiën aan de hand van Kamervragen over zijn eerdere brief.
Geen genoegen
In die brief suggereerde de CDA’er dat Nederland de hypotheekrente- en zelfstandigenaftrek moet afbouwen om aanspraak te maken op de bijna €6 miljard uit het noodfonds. Daar werd vanzelfsprekend met verbazing op de inmenging vanuit Brussel geregeerd. Het FD kreeg bovendien van hoge EU-ambtenaren te horen dat ook zij verbaasd waren over de specifieke aard van de Europese eisen.
Hoeksta herhaald in zijn antwoorden dat het ging om informele ambtelijke gesprekken. Waaruit bleek dat aanvullende hervormingen op met name de arbeidsmarkt en woningmarkt nodig zijn als voorwaarde voor goedkeurig van de miljardensteun. Hij benadrukt daarmee dat de Commissie naar zijn inschatting geen genoegen neemt met de maatregelen die al zijn genomen.
Gevoelige maatregelen
De aftrekposten voor hypotheekrente en zelfstandigen worden de komende jaren al fors afgebouwd. In zijn antwoorden stelt de minister dat de Commissie niet in detail voorschrijft wat er moet gebeuren. De versobering van de rente- en zelfstandigenaftrek die hij in de eerdere brief noemde, was slechts een voorbeeld van wat Nederland zou kunnen doen, aldus de demissionaire minister.
In zijn nieuwe brief noemt de bewindsman andere voorbeelden van hervorming die voor een Brusselse goedkeuring zouden kunnen zorgen. De Nederlandse leennormen bijvoorbeeld. Een huizenkoper kan in Nederland 100% van de woningwaarde als lening krijgen. In andere landen moeten beginnende huizenkopers veelal een aanvullende lening vinden of over voldoende spaargeld bezitten.
De Nederlandsche Bank (DNB) pleit al jaren voor een lager leenplafond. Dat ligt echter gevoelig. Ook de leennorm ten opzichte van het inkomen zou omlaag kunnen. Hoekstra noemt verder het belasten van huizenbezit en het belasten van overwaarde bij verkoop als opties. Ook dit zijn ideeën die bijvoorbeeld DNB al eerder heeft aangereikt en liggen gevoelig.
Lat ligt hoog
Naast de eerdergenoemde zelfstandigenaftrek noemt Hoekstra nu ook de afbouw van de mkb-winstvrijstelling of de startersaftrek. Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering is ook een optie. Allemaal gevoelige punten waar menig onderhandelingstafels op vast zijn gelopen. De momenteel formerende partijen zullen hier knopen over door moeten hakken.
Het is nog volstrekt onduidelijk of en welk akkoord is bereikt op deze dossiers. Omdat Nederland zelf de eis van economische hervormingen op tafel heeft gelegd voor Zuid-Europa ligt de lat hoog voor het eigen plan, aldus het FD.
