Er werden maandag twee beelden geschetst van accountant Patrick Seinstra. De voormalig Deloitte-partner werd neergezet als een ongelukkige held die een van de grootste de fraudezaken ooit aan het licht wist te brengen maar daardoor wel zijn carrière verloor. En als een hele slechte accountant die ondanks alle signalen een miljardenfraude over het hoofd zag.
De tuchtklacht
Volgens de tuchtklacht van de AFM was de accountant van meubelboer Steinhoff niet kritisch genoeg. Dat blijkt wel uit het strafrechtelijk onderzoek in Duitsland, een transactie op de Maagdeneilanden en dubieuze collega’s in Duitsland. De op momenten zichtbaar geëmotioneerde Seinstra verweerde zich vanuit het beklaagdenbankje met bijstand van zijn voormalige kantoor.
Hij was immers de accountant die de handtekening zette onder de jaarrekening van Steinhoff van het gebroken boekjaar 2015-2016. Een jaar later verdampte er €10 miljard aan beurswaarde toen bleek dat de directie op grote schaal had gefraudeerd. Tegenvallers werden weggepoetst met verzonnen orders en een opgeblazen vermogen.
Strafrechtelijk onderzoek
Juist op belangrijke momenten vroeg de voormalig Deloitte-partner niet door. Dat terwijl hem tijdens de controle meerdere ‘niet te negeren signalen’ bereikten, aldus de klacht van de AFM. De belangrijkste daarvan zijn volgens de toezichthouder de processtukken waaruit bleek dat de Duitse autoriteiten strafrechtelijk onderzoek deden naar een valse jaarrekening. Steinhoff-bestuurders stonden als verdachten genoteerd en er waren zelfs al doorzoekingen geweest.
Deloitte was daarnaast in het bezit van een brief waaruit bleek dat een van die bestuurders al een strafrechtadvocaat had ingeschakeld. Maar dat was niet het enige. Zo leunde de Nederlandse Deloitte tak bij de groepscontrole te zwaar op het Duitse kantoor Commerzial Treuhand (CT). Zij controleerden de cijfers in Duitsland en rapporteerden hierover aan team-Seinstra.
Muur van leugens
In zijn verweer stelde eindverantwoordelijke Seinstra dat er geen reden was om te twijfelen aan het werk van zijn Duitse collega’s. Vandaar dat er nauwelijks een extra controle plaats heeft gevonden. Omdat CT ook veel verdiende als adviseur van Steinhoff en er dus sprake was van een vermenging van rollen, was het volgens de AFM juist belangrijk het controlewerk te checken.
Daarbij klonk een specifieke klacht van de toezichthouder over twee grote transacties met een gezamenlijke waarde van bijna €1 miljard. Ook daar heeft Seinstra niet voldoende over doorgevraagd meent de AFM. In zijn verweer stelde de accountant dat hij tegen een muur van ‘keiharde leugens’ op liep. Bestuurders, commissarissen, advocaten en de accountants van CT bleken achteraf allemaal te hebben gelogen. Dat zijn vakbroeders tegen hem logen zit om nog steeds het meeste dwars vertelde Seinstra.
Fysiek onveilig
De accountant is juist trots op zijn team dat ze de fraude hebben ontdekt, ondanks dat dit pas in 2017 gebeurde. Na de ontdekking wilde hij geen controleverklaring afgeven. Ook niet na verhitte discussies in Zuid-Afrika met de bestuurders en commissarissen. Hij zei zich fysiek onveilig te hebben gevoeld en dat hij daarom ‘s avonds de deur van zijn hotelkamer barricadeerde.
Pas toen hij weer veilig in het vliegtuig terug zat deed Deloitte de mededeling dat Seinstra niet zou tekenen. Hij is inmiddels weg bij Deloitte en is inmiddels zelfs geen accountant meer, schrijft het FD.
