Het in het buitenland aanhouden van niet aangegeven vermogen (“het zwartsparen”) is een al jaren bestaand fenomeen. Om dit fenomeen tegen te gaan, worden zowel nationaal als internationaal verschillende soorten maatregelen genomen.
Globaal kunnen deze maatregelen in twee categorieën worden onderverdeeld:
- Mogelijkheden om straffeloos of tegen lagere straffen alsnog aangifte te doen (het vrijwillig inkeren).
- Meer transparantie (door middel van meer inlichtingenuitwisseling) al dan niet gecombineerd met sancties.
Internationaal is de tendens al enkele jaren verschoven naar meer transparantie (door middel van meer inlichtingenuitwisseling) tussen landen.
Een redelijk recent internationaal middel voor meer transparantie is de common reporting standard (CRS). Hierna ga ik kort in op de CRS.
Wat is de CRS?
De CRS is kort geformuleerd een internationale afspraak tussen deelnemende landen (ontwikkeld onder de vlag van de OESO) om gegevens uit te wisselen over financiële gegevens (meest relevant: bankrekeningen).
Het doel is kort geformuleerd om belastingontduiking (waaronder zwartsparen) tegen te gaan.
Welke landen nemen deel aan de CRS?
Inmiddels doen een groot aantal landen mee aan de CRS. Nederland wisselt bijvoorbeeld al sinds september 2017 automatisch financiële informatie (over jaren vanaf 2016) met andere deelnemende landen onder de CRS. De nodige regels zijn voor Nederland onder andere ingevoerd met de Wet uitvoering Common Reporting Standard.
Canada, Indonesië en Turkije doen dit al sinds september 2018.
Marokko zal vanaf september 2021 (of september 2022) onder de CRS automatisch informatie (in beginsel over jaren vanaf 2020) uitwisselen. Hiertoe heeft Marokko zich reeds in 2019 gecommitteerd. Ook heeft Marokko al de nodige wetswijzigingen doorgevoerd. Overigens zijn er zeer recent berichten verschenen waarin de indruk wordt gewekt dat Marokko de CRS-maatregelen, i.e., het gesloten CRS-verdrag en ingevoerde wet- en regelgeving, (deels) niet zal toepassen. Dit blijkt echter niet uit het verdrag dat is getekend en de Marokkaanse wetgeving.
Een aanzienlijk aantal deelnemende landen neemt inmiddels deel aan de CRS en dit aantal neemt toe. Een actuele lijst met deelnemende landen is hier te vinden.
Wat betekent de CRS concreet in de praktijk?
Onder de CRS moeten financiële instellingen (zoals banken, overige kredietinstellingen en (her)verzekeraars) van een bepaald land op grond van de CRS financiële gegevens (zoals banktegoeden) gehouden door niet-inwoners doorgeven aan hun fiscale autoriteiten. Deze fiscale autoriteiten wisselen deze financiële gegevens uit met de fiscale autoriteiten van de andere deelnemende landen. Vervolgens kunnen de fiscale autoriteiten van die andere deelnemende landen op grond van die financiële gegevens navorderingsaanslagen gaan opleggen.
Voorbeeld:
Hassan verblijft (regelmatig) in een CRS-land (stel: Marokko) en houdt onder meer een rekening aan bij een bank in Marokko (stel: Chaabi Bank). Chaabi Bank stelt de fiscale woonplaats van Hassan vast naar het recht van Marokko.
Let op! Net als Nederland kent Marokko nationale regels om de fiscale woonplaats te kunnen bepalen. Zo is het op grond van Marokkaans recht voor de vraag of iemand zijn fiscale woonplaats in Marokko heeft het van belang of die persoon (i) zijn duurzame verblijfsplaats, (ii) het centrum van zijn economische belangen of (iii) zijn verblijf in Marokko de 183 dagen gerekend over een periode van 365 dagen overschrijdt (artikel 23 (II) CGI 2021).
Indien de Chaabi Bank tot de conclusie komt dat Hassan fiscaal inwoner is van een ander CRS land (bijvoorbeeld: Nederland) dan geeft de Chaabi Bank kort samengevat via een voorgeschreven verklaring aan de Marokkaanse overheid bepaalde financiële gegevens door. Deze gegevens betreffen onder meer de door de Chaabi Bank van de klant (bijvoorbeeld Hassan) verzamelde persoons- en financiële gegevens.
Dit betekent concreet dat onder meer de persoonsgegevens van de rekeninghouder en/ of rechthebbende (lees: Hassan) van de Chaabi Bank aangehouden rekeningen alsmede financiële gegevens ten aanzien van die rekeningen van Hassan moeten worden verzameld en aan de Marokkaanse overheid moeten worden doorgegeven. Ook rust er een bewaarplicht op de Chaabi Bank.
De Marokkaanse overheid kan deze financiële gegevens vervolgens doorgeven aan de fiscale autoriteiten van het andere CRS land (in dit voorbeeld: Nederland). De Nederlandse Belastingdienst kan vervolgens met de van Marokko verkregen gegevens beoordelen of Hassan al dan niet te weinig inkomstenbelasting heeft aangegeven en betaald. Indien de Nederlandse Belastingdienst inderdaad meent dat Hassan te weinig belasting heeft aangegeven en heeft betaald kan deze Hassan confronteren met een navordering van inkomstenbelasting (al dan niet verhoogd met (vergrijp)boeten en belastingrente).
Wat betekent dit voor u?
Dat hangt ervan af.
Indien u fiscaal inwoner bent van Nederland en u houdt een bankrekening aan bij een bank in een ander CRS-land (bijvoorbeeld: Marokko) dan kan de daar gevestigde bank (en vervolgens de Marokkaanse overheid) tot de conclusie komen dat u inderdaad fiscaal inwoner bent van Nederland en de relevante financiële gegevens door Marokko automatisch met de Nederlandse Belastingdienst uitgewisseld moeten worden.
Indien u die gegevens al in uw aangifte inkomstenbelasting heeft opgenomen, is er niet zoveel aan de hand. Indien u dit niet heeft gedaan, dan kan het gevolg zijn dat de Nederlandse Belastingdienst het standpunt inneemt dat u te weinig inkomen heeft aangegeven en te weinig belasting heeft betaald. Dit kan tot aanzienlijke navorderingen van belasting eventueel vermeerderd met boeten en belastingrente leiden. Mogelijk kunnen er ook zwaardere sancties aan de orde zijn.
Wat nu?
Hoewel straffeloos en/of boetevrij inkeren in Nederland in beginsel niet (meer) mogelijk is, betekent dit niet dat u vogelvrij bent verklaard. U kunt zich laten informeren en adviseren over uw rechten en verplichtingen en de mogelijke gevolgen van de CRS en een eventuele inkeermelding in uw situatie.
