Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën heeft voor het eerst inzicht gegeven in hoe belastbare of fiscale winst tot stand komt. Deze kwam in 2017 bijna € 11 miljard hoger uit na de controle van de fiscus. Omdat nog eens goed werd gekeken naar de winst die het bedrijfsleven opgaf, werd de totale vpb-opbrengst met bijna 10% verhoogt met een slordige €2,5 miljard.
Belastingafdracht van multinationals
In zijn brief aan de Tweede Kamer splitst de staatssecretaris het naar Nederlandse en Amerikaanse multinationals, internationaal en nationaal grootbedrijf en midden- en kleinbedrijf. De banken en gassector zijn buiten beschouwing gelaten, omdat de gegevens herleidbaar zouden zijn naar afzonderlijke bedrijven.
Het overzicht van de opbrengst van de belastingcontrole in 2017 moet meer helderheid geven in de discussie rondom belastingafdracht van multinationals. Zowel binnen als buitenlandse ondernemingen met een hoofdkantoor in Nederland kregen flinke kritiek nadat bleek dat Shell jaren lang en Philips incidenteel geen vpb in Nederland betaalden. En dat terwijl er wel winst wordt gemaakt in Nederland.
Grondslagversmallers vs. Grondslagverbreders
De multinationals kunnen winsten helemaal of gedeeltelijk wegstrepen tegen de kosten van hun hoofdkantoor of in sommige gevallen tegen buitenlandse verliezen. Met de zogenaamde liquidatieverliesregeling. In 2017 kwam de belastbare winst door die regeling € 4,2 miljard lager uit. Waarvan € 2,5 miljard voor rekening was van de multinationals. De innovatiebox was daarnaast goed voor bijna € 5 miljard.
De liquidatieverliesregeling en innovatiebox behoren tot de zogenaamde grondslagversmallers, daartegenover staan de zogenaamde grondslagverbreders. Zo leidde niet-aftrekbare rente tot € 4,4 miljard meer belastbare winst. Een verzamelpost van kosten en lasten die niet of gedeeltelijk aftrekbaar zijn, was goed voor een plus van € 8,8 miljard. Onderaan de streep zijn vallen de versmallers en verbreders tegen elkaar weg.
Gelijke belastingdruk
Binnenkort stuurt Vijlbrief een advies van een externe commissie naar de Kamer over maatregelen om de belastingheffing van multinationals eerlijker te maken. Dit met oog voor het vestigingsklimaat. Stephen Brunner, partner bij Deloitte, stelt dat het overzicht laat zien dat de belastingdruk voor multinationals gelijk is aan dat van nationale bedrijven.
Of multinationals voldoende of onvoldoende winst aan hun Nederlandse hoofdkantoor toeschrijven, blijkt niet uit deze analyse, zegt hij. ‘Maar we kunnen de discussie weer meer op basis van feiten voeren in plaats van onderbuikgevoelens.’ zegt hij tegenover het FD.