Commissarissen van Deloitte, EY en KPMG vinden ook dat het beter moet. De vijf grootste accountantskantoren in Nederland hebben al langer een raad van commissarissen die toezicht houdt op het management. Dit als gevolg van de verschillende affaires die de sector plaagde. De Commissie Toekomst Accountancy wil deze vorm van toezicht uitbreiden naar in totaal twintig kantoren.
Tegenkracht
De commissie is van mening dat het interne toezicht door commissarissen krachtig kan zijn. Voorzitter van de raad bij Deloitte, Floris Deckers, is het daar mee eens. ‘Natuurlijk, vreemde ogen dwingen en als je zoals accountants heel lang gewend bent zonder raad van commissarissen te werken, dan is dat even wennen’, aldus Deckers.
Het is goed wanneer iemand zonder diepgaande kennis van het vak meekijkt en toetst. Dat het daarbij af en toe botst met de accountants is niet erg. De accountants stonden in eerste instantie ook niet bepaald te springen over beslissingen en observaties van de raad, bevestigt een anonieme bron. Bijvoorbeeld over het gebrek aan diversiteit.
Bernard Wientjes van KPMG herkent dit beeld. Partners bij de kantoren corrigeren elkaar veel te weinig stelt hij. Daar kan de rvc een duidelijke rol in spelen. ‘Wij zijn ingesteld op het hoogtepunt van een crisis bij KPMG, en dat was ook nog eens van buitenaf opgelegd. Wij zijn een lastige raad die lastige vragen stelt, maar we hebben er veel energie in moeten steken om de tegenkracht te worden die we nu zijn.’, aldus Wientjes tegenover het FD.
Kwaliteit van de controles
Twee commissies concludeerden vorige maand dat de kwaliteit van de controles te laag is. Dat probleem is dus ook een kerntaak voor de raden. Sinds 2018 is dit ook nog eens wettelijk voorgeschreven en valt het onder de controle van de AFM. Volgens Wientjes was bij KPMG de kwaliteit van de controles toch wel wat weggezakt.
Ook omdat de accountants elkaar er dus niet op aanspreken. Nu vraagt de oud-voorzitter van VNO-NCW bij iedere vergadering de interne kwaliteitsmetingen en het overzicht van juridische issues die lopen. En buigen ook de commissarissen bij grote incidenten zich over individuele kwesties. Welke individuele gevallen wil hij niet bespreken.
Wientjes is uiterst kritisch over de resultaten die KPMG scoort in de onderzoeken van de AFM. ‘Het moet gewoon beter. Punt.’ De AFM is heel scherp maar daar heeft hij geen problemen mee. De kwaliteit is te laag en er is nog een lange weg te gaan.
Meer macht
De CTA gaf minister Hoekstra het advies de rvc’s meer macht te geven. Bijvoorbeeld bij het nemen van besluiten over winstuitkeringen en investeringen. Deckers is hier niet erg over te spreken al begrijpt hij het voorstel heel goed. ‘Ik vind dat je voorzichtig moet zijn met het opleggen van specifieke eisen aan commissarissen die uitgaan boven wat de wet al oplegt’, stelt hij. Bij uitgebreidere bevoegdheden zou een commissaris de rol van het bestuur over nemen waarschuwt hij.
Wientjes verwacht weinig verandering in bevoegdheden bij KPMG. Het draait wat hem betreft uiteindelijk om invloed. En die is er volgens hem al voldoende. Hij wijst daarbij op de benoeming van de voorzitter van de raad van bestuur van KPMG. Stephanie Hottenhuis trad daar aan ondanks haar achtergrond van buiten de accountancy. Een ingreep die de raad van commissarissen nu al kan doen, aldus Wientjes tegenover het FD.
