Succes is geen toeval. Mijn ervaring is dat niet altijd even bekend is dat het voortijdig beëindigen van een contract btw-consequenties kan hebben. Dit is vervelend als partijen niets over de btw hebben geregeld en achteraf blijkt dat er toch btw is verschuldigd. Dit betekent in beginsel dat de ontvanger van de gelden een deel van de ontvangen vergoeding moet afstaan aan de Belastingdienst en hierdoor minder overhoudt voor zichzelf. Voorkom vervelende situaties door u goed voor te bereiden!
MEO-arrest: vervroegde beëindiging contract
Het Hof van Justitie EU (hierna: HvJ EU) heeft zich recentelijk wederom uitgelaten over verschuldigdheid van btw ter zake van een vergoeding die werd betaald in het kader van het voortijdig beëindigen van een contract.
MEO is een dienstverlener op het gebied van telecom. Met de afnemers is overeengekomen dat de diensten voor een minimale periode moesten worden afgenomen. Contractueel was ook geregeld dat als het contract voortijdig werd opgezegd, door de afnemer een bedrag moest worden betaald dat gelijk is aan het aantal maanden dat het contract nog loopt vermenigvuldigd met het maandelijks verschuldigde bedrag. Ter zake hiervan werd door MEO geen btw in rekening gebracht. In geschil is of dit terecht is.
Het HvJ EU oordeelt dat ter zake van de ontvangen gelden wel degelijk btw is verschuldigd, omdat de vervroegde beëindiging van het contract voor de btw moet worden aangemerkt als een dienst. Het HvJ EU acht hierbij van belang dat de vergoeding die MEO ontvangt bij het voortijdig opzeggen van de overeenkomst gelijk is aan de situatie waarin de diensten wel worden afgenomen. Er kan daarom niet worden gesproken over een schadevergoeding.
No-show vergoeding: btw verschuldigd?
In de zaak van Société Thermale d’Eugénie-les-Bains werd door een hotelexploitant een no show vergoeding in rekening gebracht. De no-show vergoeding is gelijk aan de vooruitbetaling. Een belangrijk aspect is dat de afnemer na annulering van de diensten hier geen gebruik meer van kan maken. Volgens het HvJ EU is in dit geval ter zake van de vergoeding geen btw verschuldigd. Het HvJ EU overweegt dat de betaling moet worden aangemerkt als een schadevergoeding voor het niet komen opdagen van cliënt.
In de zaak Air-France KLM was sprake van een vergelijkbare situatie. Ook hier werd een no show vergoeding in rekening gebracht. Het HvJ oordeelde in deze zaak dat geen sprake is van een schadevergoeding en dus btw is verschuldigd. Een belangrijk verschil met de zaak Société Thermale d’Eugénie-les-Bains is dat de no-show vergoeding bij Air France-KLM gelijk is aan totale aankoopbedrag. Een ander belangrijk verschil is dat de afnemer het recht heeft om van de dienst gebruik te maken, maar zelf beslist dit niet te doen.
Onvoldoende aandacht voor beëindigen verhoudingen
Mijn ervaring is dat in de praktijk niet altijd (voldoende) wordt stilgestaan bij het beëindigen van verhoudingen, denk in dit geval ook aan het sluiten van een crediteurenakkoord (zie hiervoor mijn bijdrage van 16 november 2017).
Een ander praktijkvoorbeeld is het voortijdig opzeggen van de huurovereenkomst. Partijen kunnen om diverse redenen besluiten de huurovereenkomst voortijdig op te zeggen. In de Nederlandse rechtspraak is eerder geoordeeld dat in dit geval de vergoeding het regime van de huur volgt. Oftewel als de huur btw-belast is, dan geldt dit ook voor de vergoeding voor het voortijdig opzeggen voor de huurovereenkomst. Ik denk zelf dat dit niet altijd het geval is. De vergoeding kan namelijk mogelijk als schadevergoeding worden aangemerkt zoals in de zaak Société Thermale d’Eugénie-les-Bains. Zoals ik eerder heb opgemerkt kan dit 21% schelen. Het gaat veelal om hoge bedragen, waardoor het de moeite waard is hier bij stil te staan.
Ook achteraf nog oplossingen mogelijk
Tot slot merk ik op dat ook als het kwaad al geschied is er nog altijd hoop is. Ook achteraf kan mogelijk een en ander worden opgelost. Denk bijvoorbeeld aan het alsnog in rekening brengen van de btw aan de afnemer als deze de btw in aftrek kan brengen. Welke mogelijkheden er zijn is afhankelijk van de situatie. Zoals u in deze bijdrage kunt lezen lijken de situaties vergelijkbaar, maar zijn de uitkomsten toch anders.
Gezien de complexiteit van de materie verdient het aanbeveling altijd een btw-deskundige in te schakelen. Bezuinig in dergelijke gevallen niet op een btw-deskundige. Goedkoop is uiteindelijk duurkoop.
