Waarom een renteaftrekbeperking?
Om ongewenste uitholling van de belastinggrondslag te vermijden is de renteaftrek als hoofdregel afgeschaft voor kasrondjes, verhangingen en schuldigerkenning binnen het concern. Het is vaak niet meer mogelijk om groepsconstructies te gebruiken waarbij u rente aftrekt in Nederland, terwijl de verkrijger geen of weinig belasting betaalt over de ontvangen rente.
Uitbreiding van het bereik van artikel 10a
Het bereik van de bepaling is bovendien recent fors uitgebreid. De bepaling is ook van toepassing op rechtspersonen die samenwerken als verbonden personen. Overname van bedrijven door private equity fondsen wordt hierdoor bemoeilijkt. Financiert u de overname met een lening dan is de rente vaak niet meer aftrekbaar.
Is eigen of vreemd vermogen verstrekt?
Voordat u gaat bepalen of de rente al dan niet aftrekbaar is, speelt een andere belangrijke vraag. U moet eerst nagaan of sprake is van eigen of vreemd vermogen. Uitgangspunt is de civielrechtelijke constructie, maar daarbij wordt niet altijd aangesloten. U moet daarom aandacht besteden aan de voorwaarden van de lening. Er is sprake van eigen vermogen als uit de voorwaarden blijkt dat in feite wordt deelgenomen in het vermogen van de onderneming van de debiteur. Er is dan geen recht op renteaftrek. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een lening zonder aflossingsschema.
De lening moet zijn aangegaan voor bedrijfsdoeleinden
Als tweede punt moet u nagaan dat de lening is verstrekt voor bedrijfsdoeleinden. Indien dit niet het geval is zal de fiscus opnieuw stellen dat eigen vermogen is verstrekt. De rente is ook dan niet aftrekbaar.
Wanneer loopt u tegen artikel 10a aan?
Artikel 10a komt om de hoek kijken als de rente is verschuldigd aan een verbonden lichaam of een verbonden natuurlijke persoon en de lening verband houdt met:
- een winstuitdeling of terugstorting van kapitaal aan een verbonden onderneming of natuurlijk persoon;
- een kapitaalstorting in een verbonden onderneming;
- de verwerving of uitbreiding van een belang in een andere onderneming, die daardoor een verbonden onderneming wordt.
Belangrijke terminologie
Een verbonden onderneming is een onderneming waarin u een belang van ten minste 25% heeft. Een meerderheidsbelang is dus niet vereist. De mogelijk niet-aftrekbare rente bij een lening met een verbonden onderneming betreft bijvoorbeeld rente bij schuldvorderingen en rente die wordt schuldig gebleven op grond van een aandeelhoudersrelatie.
Het begrip schulden ziet daarbij niet alleen op civielrechtelijke leningen, maar bijvoorbeeld ook op lijfrenteverplichtingen.
Hoe dit kan uitwerken in de praktijk
1. Schuldig blijven van dividenden of kapitaalstortingen
Een Nederlandse dochtermaatschappij keert dividenden uit aan een buitenlandse moedermaatschappij. Hierna blijft de dochtermaatschappij de dividenden rentedragend schuldig.
Gevolg: de rente is niet aftrekbaar als deze bij de moedermaatschappij niet of nauwelijks wordt belast.
De situatie is gelijk als de dochtermaatschappij een kapitaalstorting rentedragend schuldig blijft.
2. Aankoop van aandelen in een andere maatschappij via een lening
De aandelen C BV worden aangekocht door tussenhoudster B BV via een lening die zij van verbonden concernmaatschappij A BV heeft ontvangen die is gevestigd in een belastingparadijs.
B BV en C VB vormen een fiscale eenheid. De rente zou in Nederland aftrekbaar zijn, terwijl de baten bij A BV niet of nauwelijks worden belast.
Vanwege artikel 10a is de rente dan niet aftrekbaar.
3. Verkoop aandelen dochtermaatschappij aan andere dochter zonder betaling koopsom
Een moedermaatschappij A BV is gevestigd in een belastingparadijs. Ze verkoopt de aandelen in dochtermaatschappij B BV aan dochtermaatschappij C BV. De koopsom wordt schuldig gebleven. Vervolgens vormen B BV en C BV een fiscale eenheid. De rente zou in Nederland aftrekbaar zijn, terwijl de baten bij A BV niet of nauwelijks worden belast.
Ook in dat geval verhindert artikel 10a weer de renteaftrek.
Praktisch probleempunt voor de praktijk
Een groot praktisch probleem is dat u de status van de lening gedurende de gehele looptijd nauwkeurig moet volgen. Het is namelijk mogelijk dat er aanvankelijk geen problemen zijn, maar dat die later alsnog ontstaan door een ongewenste rechtshandeling. De lening wordt dan alsnog besmet en de rente is dan niet meer aftrekbaar.
Wat kunt u doen tegen de toepassing van artikel 10a
De toepassing van artikel 10a kunt u slechts op twee manieren voorkomen:
- door aan te tonen dat zowel de rechtshandeling en de schuld op overwegend zakelijke motieven zijn gebaseerd. Het betreft hier een dubbele zakelijkheidstoets. Naast fiscale moeten er overheersende economische motieven zijn. Voorbeelden vormen het voorkomen van een faillissement, de financiering van een consistente dividendpolitiek en de situatie dat een schuld feitelijk is aangegaan met een derde.
- door aan te tonen dat de rente bij de verkrijger tegen een redelijk tarief wordt belast. Een redelijk tarief lijkt 10% omdat dit ook bij de deelnemingsvrijstelling wordt gehanteerd.
Wilt u echt de diepte in met alle details over artikel 10a?
Lees het artikelsgewijs commentaar bij artikel 10a Wet Vpb>>
Werkt de link niet?
Dan heeft u nog geen abonnement op FiscaalTotaal. Probeer de kennisbank gratis uit >>
